Çay, farklı kültürlerde farklı anlamlar kazanmış, gündelik hayatın ayrılmaz bir parçası olan bir içecek. Öyle ki, Türkiye’de bir yerden bir yere giderken köşe başındaki bir kahveye ya da çay bahçesine oturup hızlıca bir çay içerek soluklanmak bir gelenek sayılır. Lokantalarda yemek yedikten sonra çay ikram edilir. Misafirliğe gidildiğinde ev sahipleri tarafından mutlaka çay demlenir. Bu nedenle, Dünya Çay Komitesi tarafından 2018 yılında yayınlanan Dünya Çay Raporu’na göre Türkiye, kişi başı düşen yıllık çay tüketiminde dünya lideri. Dünya ortalamasının 500 gram olduğu belirtilen raporda, Türkiye’de ortalama kişi başı çay tüketiminin yıllık 3,5 kiloya ulaştığı vurgulanıyor. Çay üretiminde ise Türkiye sırasıyla Çin, Hindistan, Sri Lanka ve Kenya’nın ardından dünyada beşinci sırada yer alıyor.
Bilimsel adı Camellia sinensis olan çay, nemli iklimlerde yetişen ve yaprak ile tomurcukları farklı metotlarla demlenerek içilen bir bitki türüdür. Çayın anavatanı Güneydoğu Asya olmasına rağmen bugün dünyada tropikal ve subtropikal iklime sahip pek çok yerde üretimi yapılıyor.
Dünyada çay kültürü ya da geleneği denilince akla Türkiye, İngiltere, Japonya, Kore, Çin başta olmak üzere pek çok ülke geliyor. Binlerce yıllık bir gelenek olan çay, özellikle 16-17. yüzyılda başta Avrupa olmak üzere dünyaya yayılmaya başlıyor. Sanayi Devrimi ile sınırların saydamlaşmaya başlaması ve çaya uygulanan vergilerin azalmasıyla beraber çay tüm dünyada gündelik hayata girmeye başlayan bir içeceğe dönüşüyor ve bugüne kadar geliyor. Bugün artık dünyada her gün milyarlarca bardak çay tüketiliyor.
Çayları sınıflandırmak aslında epey zor bir iş. Ekim bölgesi, üretim yöntemi, fermantasyon yöntemi, karışım oranları gibi pek çok değişkene bağlı olarak yüzlerce çeşit çay bulunuyor. Ancak Siyah Çay, Yeşil Çay ve Beyaz Çay olarak temel bir sınıflama yapmak mümkün.
Çay nasıl demlenir?
Demleme yöntemi çayın lezzetiyle ilgili en önemli konulardan biri. Bu noktada çayın nasıl demlenmesi gerektiğiyle ilgili harika bir bilgi verelim. Demleyeceğiniz çayın yaprağı ne kadar küçük boyutluysa o kadar kısa sürede demlenir. Yani seylan gibi uzun yapraklı bir çay demleyecekseniz, demleme süresini biraz daha uzun tutmanız çaydan alacağınız lezzeti artıracaktır. Ayrıca çay demlerken demliğe önce sıcak suyu, sonra çayı eklemek hem çayın yanmamasını sağlar hem de daha yoğun bir aroma ortaya çıkarır. Son olarak çayın rengi ne kadar açıksa, demleme suyunun derecesi de o kadar düşük olmalı. Yani beyaz çay ve yeşil çayı daha düşük bir sıcaklıktaki suyla demlemek gerekir.
Bir de efsane; en lezzetli çayın kar suyuyla yapıldığına dair yaygın bir şehir efsanesi var. Bizden söylemesi.
Eğer farklı tatlara açıksanız sizlere kolayca bulabileceğiniz lezzetli çay önerilerimiz olacak.
Darjeeling Çayı
Darjeeling çayı, adını Hindistan’ın Batı Bengal bölgesinde bulunan Darjeeling şehrinden alıyor. Dünyanın en kaliteli çaylarından biri olarak kabul edilen darjeeling çayı, Hindistan’daki yüksek dağlarda yetişiyor. Gündüz çay bitkisine vuran güçlü güneş ve gece bölgede hüküm süren düşük sıcaklıklar bu çayın yapraklarının yavaşça büyümesini sağlar. Bu, darjeeling çayının kendine has yumuşak aromasının sırrıdır. Açık bakır rengi karakteristik olan bu siyah çay, dünyanın en kaliteli ve en pahalı çaylarından biridir.
Oolong Çayı
Özellikle Çin, Japonya ve Tayvan’da özel bir yeri olan Oolong çayı, diğer çaylardan yapraklarının işleme biçimiyle ayrılır. Hasat edildikten sonra soldurma, yuvarlama ve kurutma işleminden geçen Oolong çayları yetiştiği bölgenin iklimine, yağmur miktarına ve toprak bileşenlerine göre epey geniş bir skalada farklı aromalar sunabilir. Yetiştirilmesi en zor çay türlerinden biri olan Oolong çayı çiçeksi, isli ve toprağımsı bir aromaya sahiptir.
Assam Çayı
Hindistan’ın kuzeyindeki Assam bölgesinde yetiştirilen Assam çayı, Hindistan’da en çok tüketilen çayların başında gelir. Siyah çaylar arasında kendine has bir yeri bulunan Assam çayı, maltımsı ve güçlü bir aromaya sahiptir. Demlendikten sonra rengi berrak ve parlaktır. Yine demlendikten sonra keskin bir kokuya sahip olur. Assam çayı, güçlü tatlardan hoşlanan çay tutkunlarının mutlaka denemesi gereken bir lezzet.
Rooibos Çayı
“Kırmızı çay” ya da “Kızıl çay” olarak da bilinen Rooibos çayı, bilimsel adı Aspalathus linearis olan kızıl çalıdan üretilir. Kökeni Afrika’dır. Güney Afrika’nın Western Cape bölgesinde kısıtlı bir alanda üretilebilen Rooibos, genellikle özel baharatlarla karıştırılarak sunulur. Vanilya ve meyve aromalarından toprağımsı aromalara kadar geniş bir spektrumda hoş bir tat bırakan Rooibos çayı süt ve balla da tüketiliyor.
Kenya Çayı
Kenya Çayı, üretildiği yer olan Kenya ile özdeşleşmiş, lezzetli bir çaydır. Afrika’da pek çok ülkede çay yetiştiriliyor ancak Kenya diğer Afrika ülkelerine göre tam anlamıyla bir çay cenneti. Özellikle ekvatoral konumlanışı nedeniyle yılın neredeyse her dönemi Kenya’da çay yetiştirilebiliyor. Kenya çayı, ülkenin yüksek bölgelerinde yavaş yavaş büyüyen ve lezzetini de bu yavaşlıktan alan bir çay. Güçlü aroması ve parlaklığıyla diğer çaylardan ayrılan Kenya çayı, süt ve balla da tüketiliyor.
