Batık şehir: Halfeti
Şanlıurfa’nın batısında bulunan Halfeti sakin ve şirin bir ilçe. 2000 yılında Birecik Barajı’nın yapımı sırasında Halfeti’nin yarısı sular altında kalmış. Yerel halk yaklaşık 15 kilometre ötede yeni yerleşim bölgesine yerleştirilmiş. Ancak Fırat Nehri’nin suları altında kalan kısım bir masaldan fırlamış gibi artık. Tekne turuyla gezilebilen bu batık kentte taş evler, mağaralar, camiler, ağaçlar zamanın bir anına sıkışmışçasına varlığını sürdürüyor. Bu da Halfeti’yi eşsiz bir yere dönüştürüyor.
Halfeti tarihin yaşadığı bir yer. M.Ö. 9. yüzyılda Asur kralı 3. Salmanassar tarafından kurulmuş. Tarih ile harmanlanan Halfeti daha sonrasında Hitit, Pers, Makedon, Selevkos medeniyetlerine de ev sahipliği yapmış. Abbasî, Emevi, Selçuklu, Zengi ve Eyyubiler kültüründen de izler bulunan Halfeti’de eşsiz bir tarihi zenginlik yatıyor.
2013 yılında Cittaslow Uluslararası Koordinasyon Komitesi tarafından Sakin Şehir ağına dahil edilen Halfeti, son yıllarda turizm alanındaki gelişimiyle de sık sık gündeme geliyor. Yılda yaklaşık 650 bin turistin ziyaret ettiği Halfeti’nin sonbahar tatili için muhteşem bir alternatif olduğunu da eklemeden geçmeyelim.
Halfeti nerede? Nasıl gidilir?
Halfeti, Şanlıurfa’ya bağlı küçük bir ilçe. Yaklaşık 40 bin kişi yaşıyor. Şanlıurfa’ya 110, Gaziantep’e ise yaklaşık 105 kilometre uzaklıkta bulunan Halfeyi’ye eğer farklı bir şehirden gitmek istiyorsanız iki havalimanını da kullanabilirsiniz. Zira mesafeler hemen hemen aynı. Fakat tavsiye isterseniz Şanlıurfa’ya gidip merkezde bulunan tarihî yapılara bir göz attıktan sonra yola çıkmanız mantıklı olur. Hem eserler birbirine çok yakın olduğu için çok zaman kaybetmemiş olursunuz. Mutlaka görmeniz gerekenler listesinde Balıklıgöl, Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, Mevlid-i Halilurrahman Mağarası, Urfa Kalesi, Rizvaniye Camii, Haleplibahçe Mozaik Müzesi bulunuyor. Ayrıca biraz vaktiniz varsa tarih hakkında bildiğimiz her şeyi değiştiren Göbeklitepe de Şanlıurfa merkezden sadece 20 kilometre uzaklıkta. Göbeklitepe hakkında daha ayrıntılı bilgi almak isterseniz 5 soruda Göbeklitepe yazımıza göz atabilirsiniz.
Halfeti’ye kendi arabanızla gidebileceğiniz gibi Şanlıurfa ve Gaziantep Otogarı’ndan kalkan minibüslerle de ulaşabilirsiniz.
Eşsiz bir deneyim: Halfeti tekne turu
Sonbahar sakinliğinde Halfeti’ye gidiyorsanız mutlaka yapmanız gereken şey tekne turu. Kentin sular altında kalan bölümleri adeta büyülü bir atmosfer oluşturuyor. Hem Şanlıurfa hem de Gaziantep üzerinden farklı rotalar da mevcut. Halfeti’ye gitmeden önce araştırmanızı tavsiye ederiz. Bizim tavsiyemiz Fırat Nehri üzerinden Çekem Mahallesi, Savaşan Köyü ve Rumkale rotası. Bu rota üzerinde neredeyse tüm Halfeti fotoğraflarında görülen batık cami, Eski Halfeti, Aziz Nerses kilisesi, Barşavma Manastırı, su sarnıçları ve su kuyuları, su altında kalan evler, ağaçlar, mağaralar görülebiliyor. Fotoğraf makinenizin yanınızda olduğuna emin olun, fotoğraf çekmeye doyamayacaksınız.
Tekne turu konusunda bölgede hizmet veren pek çok tur şirketi var. İsterseniz günübirlik turlara katılabiliyorsunuz. Eğer arkadaş grubunuz ya da ailenizle Halfeti’ye gidiyorsanız özel tekne de kiralayabilirsiniz.
Sular altındaki şehrin izinde: Halfeti’de dalış yapmak
Halfeti, dünyanın en ilginç dalış merkezlerinden biri olmaya aday. 2000 yılında sular altında kalan sokaklar, camiler, kiliseler, mağaralar ve yaşam alanlarıyla Halfeti, dalış meraklılarına eşsiz bir deneyim vaat ediyor. Bu deneyim sırasında Halfeti Ulu Camii, Hamamlı Konak, Kıyı Konakları, Savaşan Köyü ve Camii, Ermeni Kilisesi gibi bölgenin tarihi eserlerini görebilirsiniz.
Yine suyun altında bu bölgenin yeni misafirleri olan dikenli yılan balığı, kangal balığı, tatlısu inci kefali, tatlısu salyangozu ve su düğün çiçeği görmeniz mümkün. Belki şanslıysanız su altının en oyuncu canlılarından dikenli yılan balığıyla fenerinizin ışığında dans bile edebilirsiniz. Şanlıurfa Valiliği web sitesinde yer alan bilgiye göre bölgedeki dalış okulları aracılığıyla Halfeti’de dalış yapabiliyorsunuz.
Dünyada tek: Halfeti’nin karagülü
Mitolojik bir hikâyeden fırlamış gibi görünen bu büyüleyici gül, kendine özgü renginin yanında kendine has bir kokuya da sahip. Karagül tohumu başka bölgede ekildiğinde gonca halindeyken yine siyah olmasına rağmen açtıktan sonra renk değiştirerek koyu kırmızıya dönüyor. Dünyada karagülün yetiştiği tek yer Halfeti. Bunun sebebi Halfeti’ye özgü mikroklima.
Karagülle ilgili hüzünlü yerel efsaneler de var tabii. Efsaneye göre Ulu Cami’nin yapımında çalışan Ermeni taş ustalarından biri olan Asadur’un güzeller güzeli kızı Vartuhi, evinin bahçesinde kırmızı güller yetiştirirmiş. Nehrin karşı kıyısında ise güvercin yetiştiren Müslüman bir genç yaşarmış. Gencin güvercini bir gün Vartuhi’nin bahçesine kaçmış. Güvercini almak için bahçeye giden genç, Vartuhi’yi görür görmez âşık olmuş. Ancak aileler bu aşka izin vermemiş. Gençler de kavuşamamanın verdiği azapla Fırat’ın sularına atlayarak intihar etmişler. Vartuhi’nin bahçesindeki güller bunun üzerine kırmızıdan siyaha dönmüş ve bugün hâlâ anlatılan bir efsaneye dönüşmüş.
Mezopotamya’nın Sümbülü, Güllerin Efendisi, Ağlayan Arap Kızı, Arap Gelini ve Arap Güzeli olarak da bilinen karagül, ilkbahar ve sonbaharda çiçek açıyor. Sonbahar tatili için Halfeti’yi özel kılan detaylardan biri de şüphesiz karagül bahçelerinde gezmek.
Karagülle ilgili hoşunuza gidecek bir bilgi verelim. Eğer iyi bakılırsa karagül uzun zaman solmayan bir gül türü. Sonbahar tatili için Halfeti’ye giderseniz ve evinize karagül getirmek isterseniz aklınızda olsun.
Halfeti’de ne yenir?
Halfeti’nin büyüleyici güzelliği mutfağına da yansıyor. Binlerce yıllık medeniyetlerin buluşması, Halfeti mutfağında çeşitlilik olarak kendini gösteriyor. Buraya özgü pek çok yemek var. Şabut balığı kebabı, haşhaş kebabı, soğanlı kebap, cağırtlak kebabı, domatesli kebap ve patlıcanlı kebap et severlerin kaçırmaması gereken lezzetler. Dolma eziği, mukaşşerli pilav, tarhana çorbası, erik tavası ve semsek mutlaka tatmanız gereken yerel lezzetler. Tatlılarda ise sütlaç, sargı burma tatlısı ve peynir helvası çok ünlü.
Halfeti’den bir şeyler almak istiyorsanız ev yapımı nar ekşisi, biber, kabak, patlıcan ve bamya kurutması, isot biberi, zahter suyu, kurutulmuş üzüm ve fıstık alınacaklar listenizde mutlaka olsun.
Story ayağınıza geldi!
Yazımızın öne çıkan bölümlerini sosyal medya hesaplarınızda paylaşmak için hazırladığımız görselleri indirebilirsiniz. Bunun için Android ve iOS işletim sistemli akıllı telefonlarınızla paylaşmak istediğiniz story’nin üzerine basılı tutun ve gelen menü aracılığıyla görseli akıllı telefonunuza kaydedin veya paylaşın.
