Fihrist:
Heybeliada’da gezilecek yerler
Geri sar: Heybeliada tarihi
Heybeliada, İstanbul’un ikinci büyük adası. Adanın tarihi 16. yüzyıla uzanıyor; isminin “Heybeliada” olmasının nedeni ise uzaktan bakıldığında yere bırakılmış bir heybeyi andırması. En yeşil İstanbul adası olan Heybeliada yalnız iç ferahlatan doğası ve havasıyla değil, aşağıda tek tek bakacağımız tarihî kurumlarıyla da ünlü. Vapur seferlerinin 19. yüzyılda başladığı bilinen Heybeliada’nın bugünkü kış nüfusu 7000 civarında, yazın bu sayı artıyor.
Heybeliada’da birine “Büyük Tur”, diğerine “Küçük Tur” denilen iki tur yolunda, elektrikli araçlarla turlar düzenleniyor ve “Küçük Tur”un bir diğer adı “Aşıklar Turu”. Heybeliada’nın İstanbul’un diğer adaları gibi motorlu araçlardan arındırıldığını not edelim ve turumuza başlayalım!
Heybeliada’nın dört tepesi
Heybeliada’nın dört ünlü tepesinden en yükseği olan Değirmentepe, 136 metre yüksekliğinde. 85 metre yüksekliğindeki Ümit Tepesi’nde meşhur Heybeliada Ruhban Okulu da bulunuyor, bu sebeple geçmişte Ümit Tepesi’ne “Papaz Tepesi” denirmiş. Heybeliada’nın diğer iki yüksek tepesi ise Taşocağı ve Makarios Tepeleri.
Heybeliada’ya nasıl gidilir?
Şehir hatları vapuru
Heybeliada’ya nasıl gidilir sorusunun iki yanıtı var: Adaya şehir hatları vapuru veya yolcu motorları ile gidebilirsiniz. Heybeliada’ya giden şehir hatları vapurları Eminönü, Beşiktaş, Kabataş, Kadıköy ve Bostancı’dan hareket ediyor. Ada vapuru ile Avrupa yakasındaki iskelelerden ortalama bir buçuk saat alan yolculuk, vapura Bostancı’dan binerseniz 30 dakika sürüyor.
Yolcu motorları
Mavi Marmara motorları
Heybeliada’ya giden Mavi Marmara tekneleri normal şartlarda Bostancı, Eminönü, Beşiktaş/Kabataş, Yeşilköy ve Çınarcık’tan hareket ediyor; ancak Yeşilköy ve Çınarcık seferleri yalnız bahar ve yaz sezonunda aktif. Güncel durumu öğrenmek için Heybeliada ziyaretiniz öncesi Mavi Marmara websitesini kontrol etmenizi öneririz. Bu arada Mavi Marmara’nın aktif hatlarında seferlerin her yarım ila bir saatte bir gerçekleştiğini not edelim.
Dentur Avrasya motorları
Heybeliada’ya nasıl gidilir sorusunun son yanıtı, Dentur Avrasya motorları. Dentur Avrasya motorları Kabataş’tan, Beşiktaş’tan, Eminönü’nden, Avcılar’dan ve Yalova’dan hareket ederek önce Heybeliada’ya, ardından Büyükada’ya varıyor. Sefer sayıları diğer seçeneklere göre daha az; Dentur Avrasya, şu sıralar Adalar’a günde iki sefer düzenliyor.
Prenstur motorları
Prenstur motorları her gün Kartal-Büyükada-Heybeliada arasında ring seferler yapıyor. Kartal’dan Büyükada’ya varış yaklaşık 25-30 dakika, Heybeliada’ya varış ise 30-35 dakika sürüyor.
Heybeliada’da gezilecek yerler
Heybeliada Sanatoryumu
Sanatoryumların özellikle veremli hastaların iyileştirilmesi için kurulmuş sağlık merkezleri olduğunu bilirsiniz, duymuşsunuzdur. 1924’te Atatürk’ün emri ile kurulan Heybeliada Sanatoryumu 2005 yılına kadar aynı zamanda eğitim ve araştırma hastanesi olarak da faaliyet gösteriyordu. Heybeliada Sanatoryumu’nda tedavi gören isimler arasında devlet adamı İsmet İnönü, şair Ece Ayhan ve yazar Rıfat Ilgaz da var. En son Yılmaz Erdoğan’ın yazıp yönettiği, içleri burkan “Kelebeğin Rüyası” filminin çekildiği binaya şu sıralar girmek mümkün olmasa da, sanatoryumun civarı bile görülmeye değer.
Heybeliada Ruhban Okulu
Heybeliada Ruhban Okulu, adanın en yüksek tepesi olan Ümit Tepesi’nde yer alıyor. 9. yüzyılda dönemin Bizans İmparatoru’nun emriyle kurulan Ata Triada Kilisesi’nin 1844’e kadar hem ibadet hem de eğitim amacıyla kullanıldığı biliniyor. Din adamı yetiştiren ve o dönemde adı “Yüksek Ortodoks Teoloji Okulu” olan kurumun adı, 1923’te “Heybeliada Ruhban Okulu” olarak değişiyor. 1971’de Türkiye’deki tüm okulların devlete bağlanmasıyla bu kez “Heybeliada Özel Rum Lisesi” adını alan okul, aynı eğitim yılının sonunda patrikhane tarafından kapatılmış.
Heybeliada Deniz Lisesi (Bahriye)
Deniz yoluyla Heybeliada’ya yaklaşırken gözünüze çarpan ilk yapı kuvvetle muhtemel Heybeliada Deniz Lisesi, nam-ı diğer “Bahriye” olacak. Heybeliada’da gezilecek yerler arasında önemi büyük olan lise, 1773’te Kasımpaşa Tersanesi’nde, Mühendishane-i Bahr-ı Humayun adıyla kurulmuş. Yıllar içinde farklı kurumlara bağlansa da 1946’da Heybeliada’ya geri dönen okul, 2016’da diğer askeri liselerle birlikte kapatılana dek eğitim vermeyi sürdürüyordu. Heybeliada Deniz Lisesi’nin tarihî binası bugün ziyarete açık ve kesinlikle görülmeye değer.
Hüseyin Rahmi Gürpınar Müzesi
Heybeliada, Türk edebiyatının mihenk taşlarından Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın ömrünün 32 yılını geçirdiği evin de bulunduğu yer. Gürpınar’ın 1944’e kadar yaşadığı ve 2017’de müze olarak ziyarete açılan evi, şu sıralar restorasyon nedeniyle kapalı olsa da çalışmalar biter bitmez gidilip görülmeye değer. Hüseyin Rahmi Gürpınar Müzesi’nde bulunan tüm eşyaların yazara ait olduğunu ve evde 350 Türkçe, 304 Fransızca kitap ile 110 cilt gazetenin bulunduğunu hatırlatalım.
Aya Yorgi Uçurum Manastırı
16. yüzyıl sonlarında inşa edildiği tahmin edilen Aya Yorgi Uçurum Manastırı’nın orijinal adı, “Hagios Georgios tou Kremnou”. Heybeliada’da, Büyükada’ya bakan bir yamaçta konumlanan manastırın adındaki “tou Kremnou”, “uçurumdaki yer” anlamına geliyor. Pembe binası ve nefes kesen manzarasıyla Aya Yorgi Uçurum Manastırı, Heybeliada’da gezilecek yerler arasında yine ilk sıralarda.
Bet Yaakov Sinagogu
Heybeliada’daki Musevi nüfusu artınca bir ibadethane ihtiyacı doğmuş, neticede Neve Şalom Vakfı tarafından yaptırılan Heybeliada Bet Yaakov Sinagogu, 10 Haziran 1956’da ibadete açılmış. Sade ve zarif mimarisiyle dikkat çeken mekân, bugün yalnız cumartesi günleri ve dini bayramlarda ziyaret edilebiliyor.
Ayios Nikolaos Kilisesi
Heybeliada Ayios Nikolaos Kilisesi’nin Bizans İmparatorluğu döneminde inşa edildiği sanılıyor; ancak bu konuda net bir bilgi yok. Kilise yine bilinmeyen bir sebeple, bir tarihte yıkılmış ve 1857’de yeniden inşa edilmiş. Mimarı Stefanis Gaitanakis olan Ayios Nikolaos Kilisesi, 1894 İstanbul depreminden de etkilenmiş ve dönemin hükümdarı 2. Abdülhamid’in izniyle bu defa restore edilmiş. Kısaca epey görüp geçirmiş bir yapı olan bu tarihî mekân, Heybeliada’da gezilecek yerler arasında önemli bir yere sahip.
Heybeliada’da ne yenir?
Heybeliada’da ne yenir sorusunun Büyükada’daki kadar geniş bir cevabı olmayabilir; yine de klasikleşmiş birkaç mekân ve lezzeti sizin için sıraladık:
- Kahvaltı vaktinde adadaysanız Nazlıgül Muhallebicisi’nin leziz börekleri
- Sıcacık bitki çayları ve gazozlarıyla şirin ada kafeleri
- Sahilde sıra sıra dizilmiş restoranların deniz ürünleri, mezeleri
Heybeliada plajları
Ada Beach Club
Heybeliada plajları listemizin ilk sırasında Ada Beach Club Çam Limanı Koyu’nda, ferah çam ormanlarının tam ortasında konumlanıyor. Tesiste kum ve çim alanlar ile mini golf ve plaj voleybolu sahası bulunuyor.
Değirmenburnu Plajı
Heybeliada İskelesi’nden yaklaşık 400 metrelik mesafede bulunan Değirmenburnu Plajı hem mesire yeri hem de plaj olarak hizmet veriyor.
Aqua Green Beach
Heybeliada Aqua Green Beach’in plaj dışında bir de aquapark’ı bulunuyor. Plaja iskeleden ücretsiz ulaşım hizmeti sunuluyor.
Akvaryum Koyu
Heybeliada Akvaryum Koyu, adanın saklı cenneti. Merkezden Merit Halki Palas yönüne doğru giderek ulaşabileceğiniz bu sakin plajın midye tavası da epey meşhur.
Alman Koyu
Açık denize baktığı için oldukça temiz olan Heybeliada Alman Koyu’nda plaj taşlık, deniz oldukça güzel. Koyun tek dezavantajının merkeze uzaklığı ve biraz zahmetli yolu olduğunu not edelim.
