1. Selimiye Camii
16. yüzyılda Sultan II. Selim adına, Edirne’de Mimar Sinan tarafından yapılan Selimiye Camii, teknik mükemmelliği, boyutları ve estetik değerleriyle döneminin ve sonraki zamanların en muhteşem eseri olarak kabul ediliyor. Cami, iç tasarımında kullanılan ve dönemin en iyi örnekleri kabul edilen taş, mermer, ahşap, sedef ve çini işçiliğiyle değer taşıyor. Mimar Sinan’ın ‘ustalık eserim’ diye bahsettiği cami, UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alıyor.
2. Edirne Büyük Sinagogu
1905 yılında çıkan büyük yangında kül olan 14 sinagogun yerine 1906’da Fransız mimar France Depre tarafından yapılan Edirne Büyük Sinagogu, 1907’de “Kal Kados ha Godal adıyla ibadete açıldı. Edirne Büyük Sinagogu, şehirde yeterli cemaati bulunmadığı için İstanbul gibi büyük şehirlerden gelenlerce özel günlerde ibadet için kullanılıyor. Halkın ziyaretine açık olan sinagog zaman zaman kültür-sanat aktivitelerine ev sahipliği yapıyor.
3. Ahrida Sinagogu
İstanbul Balat’ta bulunan ve inşasına 15. yüzyılda başlanan Ahrida Sinagogu, İstanbul’un en eski sinagogu olma özelliğini taşıyor. Ahrida Sinagogu, ismini kurucularının İstanbul’a göç ettikleri memleketleri olan günümüz Kuzey Makedonya’sının “Ohri” şehrinden aldı. Sinagogun tevası (Tevrat okuma kürsüsü) bir geminin pruvasını andırıyor. Bir inanca göre bu form Nuh’un Gemisi’ni anımsatırken diğer bir inanışa göre Seferadlar’ı İspanya’dan Osmanlı İmparatorluğu’na getiren Osmanlı kadırgalarını simgeliyor.
4. Sveti Stefan Kilisesi
Bulgar Eksarhanesi’ne bağlı Sveti Stefan Kilisesi, dünyada muhafaza edilebilen tek demir kilise olmasıyla tarihte öne çıkıyor. İstanbul Balat’taki kilisenin dökme demir iskeleti 1892 yılında Viyana’da hazırlanarak Tuna Nehri ve Karadeniz üzerinden İstanbul’a getirildi ve Ermeni mimar Hovsep Aznavour tarafından inşa edildi.
5. Büyükada Aya Yorgi Kilisesi
Büyükada’nın yüksek noktalarında bulunan Yüce Tepe’deki Aya Yorgi Kilisesi (Agios Georgios Rum Ortodoks Manastırı) 1751’de yapıldı. 23 Nisan ve 24 Eylül tarihlerinde farklı inançlardan insanların akın ettiği Aya Yorgi Kilisesi ‘dileklerin gerçekleştiği kilise’ olarak da biliniyor. Özellikle 23 Nisan ve 24 Eylül tarihlerinde kiliseye gidenler dileklerini diliyor, şifa ümidiyle dua ediyor.
6. Neve Şalom Sinagogu
İstanbul’un en büyük Sefarad Yahudi Sinagogu; Neve Şalom Sinagogu, 1951 yılında ibadete açıldı. Neve Şalom, çok ağır bir avizeyi taşıyabilecek bir kubbeye, İngiltere’den ithal edilmiş camlara sahip. Sinagog, aynı zamanda özel vitray süslemeleri ve mermerleriyle de dikkat çekiyor.
7. Sultan Ahmet Camii
Mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için Avrupalılarca Mavi Camii olarak adlandırılan Sultanahmet Camii, birçok medeniyetin filizlendiği yer olan Sultanahmet Meydanı’nda konumlanıyor. Mimar Sedefkar Mehmet Ağa tarafından Sultan I. Ahmed için 1609 ve 1616 yılları arasında inşa edilen cami, dönemin 6 minareli ilk camisi. Aya Sofya’dan yaklaşık 1000 sene sonra yapılan ve benzerliğiyle dikkat çeken cami, Ayasofya’dan aldığı Bizans esintilerini geleneksel İslam mimarisiyle başarılı bir şekilde sentezliyor.
8. Ayasofya Camii
Dünya mimarlık tarihinin günümüze kadar ayakta kalmış, en önemli eserleri arasında yer alan Ayasofya; mimarisi, ihtişamı, büyüklüğü ve işlevselliği yönünden sanat dünyası açısından önemli bir yere sahip. Doğu Roma İmparatorluğu’nun İstanbul’da yapmış olduğu en büyük kilise olan Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet tarafından 1453’te camiye çevrildi. Ayasofya 1935 yılında ise Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle müzeye dönüştürüldü. 2020 yılı itibarıyla statüsü cami olarak değiştirilen Ayasofya, bugün hala ziyaretçi kabul ederek yüzlerce yıllık tarihini gençlerle buluşturmaya devam ediyor.
9. Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi
Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi 4. yüzyılda Hz. İsa’nın havarilerinden Aziz Andrea tarafından kuruldu. Patrikhane, Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkentinde bulunması ve günümüz Ortodoks kiliselerinin ana kilisesi olması sebebiyle Ortodoks dünyasında özel bir yere sahip. İstanbul’un Fener semtinde yer alan patrikhane milyonlarca Ortodoks Hristiyan için ruhani önderlik konumunda. İçinde Aya Yorgi Kilisesi’nin de bulunduğu kurum, Ortodoks Hristiyanlığı temsil eden Doğu Ortodoks Kilisesi’ni oluşturan 14 otosefal kiliseden biri.
10. Süleymaniye Camii
1551-1557 yılları arasında Mimar Sinan tarafından inşa edilen, Süleymaniye Camii, 500 yılı aşkın bir süredir yaşanan onca depreme rağmen hiçbir zarar görmeden günümüze kadar varlığını sürdürdü. İstanbul’un Eminönü semtinde yer alan cami, klasik Osmanlı mimarisinin en ihtişamlı örneklerinden kabul ediliyor. Camideki 4 minare Kanuni Sultan Süleyman’ın İstanbul’un fethinden sonraki 4. padişah oluşunu, 10 şerefe ise Osmanlı tarihinin 10. padişahı oluşunu simgeliyor. Caminin mihrabı önünde Kanuni’nin türbesi bulunuyor. Bu türbenin solunda ise az rastlanan renk ve çizgilere sahip çinilerle süslenmiş Hürrem Sultan’ın türbesi yer alıyor. Mimar Sinan’ın, muhteşem zekâsını kullanarak yaptığı Süleymaniye Camii’nde karşınıza çıkan ince detaylar sizi oldukça etkileyecek.
11. İznik Ayasofya Camii
Ayasofya mabedi; ilk olarak MS. 7. yüzyılda Romalılar tarafından yapılan Gymnasium üzerine Bizans döneminde bazilika olarak inşa edildi. Dünya tarihi açısından oldukça önemli olan bu yapı, yaşanan depremler sonrasında yenilendi. İznik’in 1331’de Orhan Gazi tarafından alınmasından sonra camiye çevrilen Ayasofya, Kanuni Sultan Süleyman zamanında Mimar Sinan tarafından onarıldı.
12. Ulu Camii
1396-1400 yılları arası Yıldırım Beyazıt zamanında, Bursa’da yapılan Ulu Camii, 20 kubbesiyle Osmanlı camileri arasında çok kubbeli anıtsal yapıların ilki. Külliye olarak tasarlanan yapıdan günümüze sadece cami, bedesten, medrese ve dükkanlar kaldı. Ulu Camii, İslam’ın 5. en yüksek mertebesindeki ibadethane olarak kabul ediliyor.
13. Thyateira Kilisesi
Hristiyanlığın ilk 7 kilisesinden biri olan Thyateira Kilisesi, Manisa’da Tepe Mezarlığı olarak da bilinen, Thyateira kentinde M.S 3. yüzyılda kuruldu. Kilise, antik çağların önemli iki merkezi Pergamon ve Sardes’i birleştiren konumuyla dünyanın her yerinden Hristiyanların ilgi odağı oldu.
14. St. Jean Kilisesi
M.S. 600 yılına ait, Manisa’da bulunan St. Jean Kilisesi; kolonlarının yüksekliği, kalınlığı ve kemerlere bağlanış şekliyle, Bizans Dönemi’nin en önemli eserlerinden. İncil’in vahiy bölümünde adı geçen Yedi Kilise’den biri olan St. Jean Kilisesi, Philadelphia Church olarak da biliniyor.
15. Sardes Antik Kenti
M.Ö 1300’lerde kurulan ve Demir Çağı Lidya Krallığı’nın başkenti olan Sardes Antik Kenti, paranın doğum yeri. Hristiyanlığın batıya yayılmasında önemli rolü bulunan Batı Anadolu’daki 7 kiliseden biri olan Sardes, Manisa’nın Salihli ilçesinde sınırlarında kalıyor. Sardes Antik Kenti, 2013 yılından bu yana UNESCO Dünya Doğal ve Kültürel Miras geçici listesinde yer alıyor.
16. Meryem Ana Evi
İzmir Efes’teki Bülbül Dağı’nda bulunan Katolik ve Müslüman mabet yeri, rivayete göre 19. yüzyılda Katolik rahibesi olan Anne Catherine Emmerich’in rüyalarını takiben keşfedildi. Hristiyanlık inanışına göre Hz. İsa’nın çarmıha gerilişi hadisesinden sonra Hz. Meryem, buraya geldi ve hayatının son yıllarını burada geçirdi. Ev bu yüzden kutsal hac yerlerinden biri olarak kabul ediliyor.
17. Laodikya Antik Kenti
Denizli’nin 6 km kuzeyinde yer alan Helenistik şehir Laodikya Antik Kenti, M.Ö. 3. yüzyılın ortalarında Seleukos Kralı 2. Antiokhos tarafından karısı Laodike adına yaptırıldı. Kent M.S 4. yüzyıldan itibaren Kutsal Hac Merkezi kabul edildiğinden Hristiyanlık âlemi için önemi oldukça yüksek.
18. St. Nicholas Kilisesi
Tamamlanması 11. yüzyıla kadar sürmüş olan, daha çok Noel Baba Kilisesi olarak bilinen St. Nicholas Kilisesi, Antalya’da yer alıyor. Mimari üslubu ve süslemeleriyle St. Nicholas Kilisesi, Orta Bizans Dönemi’nin günümüze kadar ulaşmış en seçkin örneklerinden. Pek çok kilise tarihçisi Aziz Nikola’nın yani Noel Baba’nın 1700 yıl önce burada yaşadığına inanıyor.
19. Pisidia Antik Kenti
Isparta’da, Akdeniz, Ege ve İç Anadolu’nun kesiştiği Göller Yöresi’nde 1236 m yüksekliğinde bir tepeye kurulu olan Pisidia Antik Kenti, M.Ö 3. yüzyılda Seleukos hanedanı tarafından inşa edildi. Aziz Paulus’un ziyaret edip Hristiyanlığı yaydığı yerlerden biri olması sebebiyle Kutsal Hac Merkezi olarak kabul edildiği için her yıl Ortodoks mezhebine mensup Hristiyanlarca ziyaret ediliyor. Bu antik kentin de içinde bulunduğu Aziz Paulus yürüyüş yolu boyunca diğer kutsal yerleri keşfedebilirsiniz. Yolun ilk etabı Perge’den başlayıp Kurşunlu Şelalesi’nden geçerek Sütçüler’deki Adada Antik Kenti’nde son buluyor. İkinci etap ise Aspendos, Köprülü Kanyon, Selge, Kerime, Kasımlar’dan geçerek Adada’da ilk etapla birleşerek Davras ve Eğirdir Barla Dağı’ndan Yalvaç’a uzanıyor. Yürüyüş boyunca antik çağdaki yolları kullanacağınızı unutmayın.
20. Konya Mevlâna Türbesi
Konya’daki Mevlâna Türbesi’nde, tasavvuf şiirleriyle ve kurucusu olduğu Mevlevilikle dünya çapında bir üne sahip olan Mevlâna’nın mezarı yer alıyor. Dört fil ayağı üzerine yapılan türbenin olduğu müzede Tilavet Odası, Derviş türbeleri, Semahane ve Matbah bölümlerini gezebilirsiniz.
21. St. Paul Anıt Müzesi
1850 yılında inşa edilen kilise, St. Paul adına yaptırılan kiliselerin en eskisi. Mersin’in Tarsus ilçesinde yer alan kilisenin tavanındaki Hz. İsa, İncil yazarları Yohannes, Mattios, Marcos ve Lucas’ın freskleri bulunuyor. Hristiyan dünyasında önem taşıyan kilise ve St. Paul’ün yaşadığı evin bulunduğu yer olarak rivayet edilen avluda bulunan su kuyusu UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne alındı. Kilise, 2001’de tamamlanan restorasyon çalışmalarının ardından Anıt Müze olarak ziyarete açıldı.
22. St. Pierre Anıt Müzesi
Hatay’daki Saint Pierre Kilisesi, Haç (Stauris) Dağı’nın batısında kayalara oyulmuş 13 m derinliğinde, 9.5 m genişliğinde ve 7 m yüksekliğinde bir mağaradan oluşuyor. Hatay’daki ilk Hristiyanların gizli toplantıları için kullandıkları bu mağara, Hristiyan tarihinin en eski kiliselerinden biri olarak kabul ediliyor. 12 havariden biri olan Aziz Petrus’un ilk vaazını verdiği yer olduğuna ve cemaatin, Hristiyan adını bu kilisede aldığına inanılıyor. Kesin inşa tarihi bilinmeyen kilise, 1983 yılında Papa 4. Paul tarafından Hristiyanlar için Kutsal Hac Merkezi ilan edildi.
23. Aziz Theodoros Trion Kilisesi
Aziz Theodoros Trion Kilisesi, Osmanlı padişahı Abdülmecid tarafından savaş tazminatı olarak yaptırıldı. Kilise, Nevşehir’in Derinkuyu ilçesinde bulunun üzüm işlemeleri nedeniyle Üzümlü Kilise olarak da biliniyor. Deve yumurtası ve toprak birleştirilerek yapılan kilise, eşine az rastlanır denge sütunlarıyla dikkat çekiyor. Kapadokya ziyaretiniz sırasında da keşfedebileceğiniz kilise, her yıl mayıs ayında düzenlenen bahar ayinine ev sahipliği yapıyor.
24. Hacı Bektaş Veli Türbesi
13. yüzyılda Kapadokya’da inşa edilen İslam tarihinin en büyük düşünürlerinden Hacı Bektaş Veli’nin Türbesi; Nevşehir’de yer alıyor. Hacı Bektaş Veli’nin Türbesi, etkisini günümüzde bile sürdüren, her insanı eşit gören ve kabul eden Bektaşiliğin dünyaya yayılmaya başladığı merkez olarak görülüyor.
25. Hacı Bayram Camii
1427 yılında inşasına başlanan Hacı Bayram Camii ismini bahçesinde bulunan, Bayrami tarikatının kurucusu, şair Hacı Bayram Veli’nin türbesinden alıyor. Bayramiliğin tarihteki ilk Türk tarikatı olduğu ve Anadolu’da halk arasında birliğin sağlanmasında önemli etkileri olduğu biliniyor. Ankara’nın Ulus semtinde Augustus Tapınağı’nın bitişiğinde yer alan cami 1714 yılında yenilendi ve 18. yüzyıl mimari özelliklerini kazandı.
26. Yılanlı Kilise
Nevşehir Ihlara Vadisi’nde bulunan ve içindeki fresklerin 9. ve 12. yüzyıl arasına tarihlendiği kilise, ismini rivayetlere göre içindeki rahip mezarından çıkan altın yılan figüründen aldı. Kilise, günahkâr dört kadının sekiz yılan tarafından uğradığı saldırıyı anlatan kitabeleri, Gerçek Haç’ı tutan Helena, Aziz Onuphrius, Aziz Theodore ve Aziz George’u resmeden freskleriyle bölgenin en ilgi çeken yapılarından.
27. El Nazar Kilisesi
10. yüzyılda, Nevşehir El Nazar vadisinde peribacasına oyulmuş El Nazar Kilisesi’nde bulunan freskler, Hz. İsa’nın çocukluğundan başlayarak göğe yükselişine kadar geçen zamanı kronolojik olarak işliyor. İki sanatçı tarafından arkaik stilde boyanan kilisede, İsa’nın çocukluğu, gençliği ve mucizeleri resmedilmiş. İncil’de bahsedilen sahnelerin dışında İmparator Konstantin ve annesi Helen’in figürleri görülmeye değer.
28. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
Sivas’ta bulunan yapı iki kubbeli bir cami ve ona bitişik bir darüşşifadan (hastane) oluşuyor. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Anadolu geleneksel taş işçiliği örnekleriyle UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alıyor. Ahlatlı Hürrem Şah, camiyi öyle bir yöntemle yapmış ki camiye karşıdan bakıldığında simetrik gözüken ama asimetrik olan bezemelerdeki onlarca motif birbirini hiç tekrar etmiyor. Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası’ndaki barok mimari üslubunun Türk ve İslam Sanatı’nda bir başka benzeri bulunmuyor.
29. Cehennemağzı Mağaraları
Isparta’da, Akdeniz, Ege ve İç Anadolu’nun kesiştiği Göller Yöresi’nde 1236 m yüksekliğinde bir tepeye kurulu olan Pisidia Antik Kenti, M.Ö 3. yüzyılda Seleukos hanedanı tarafından inşa edildi. Aziz Paulus’un ziyaret edip Hristiyanlığı yaydığı yerlerden biri olması sebebiyle Kutsal Hac Merkezi olarak kabul edildiği için her yıl Ortodoks mezhebine mensup Hristiyanlarca ziyaret ediliyor.
30. Behramşah Camii
Behramşah Camii, 12. yüzyılda Mengücek Hükümdarı Fahrettin Behramşah adına oğlu Muzafferüddin Mehmet tarafından Giresun’da inşa edildi. Bölgeyi İslamlaştırmak adına verilen mücadelenin zaferle sonuçlanmasından dolayı bu caminin yapıldığı biliniyor. Cami, üç kubbeli son cemaat yeriyle, tek kubbenin örttüğü harem kısmından meydana geliyor. Selçuklu mimarisinin en başarılı örneklerinden kabul edilen Behramşah Camii, Karadeniz’de bilinen ilk Selçuklu eseri.
31. Sümela Manastırı
Sümela Manastırı, Trabzon’un Maçka ilçesindeki Karadağ’ın eteklerinde, yaklaşık 300 m yükseklikteki ormanlık alanda kayaların oyulmasıyla yapılmış. Tarihi 13’üncü yüzyıla uzanan manastırda, hizmet birimleri, misafirhane, mutfak ve ayazmanın dışında toplam 72 oda bulunuyor. 19. yüzyılda büyük binaların da eklenmesiyle büyüleyici bir hal alan manastır Meryem Ana Kilisesi olarak da biliniyor.
32. Çifte Minareli Medrese
Bir Selçuklu eseri olan ve Erzurum’un simgesi haline gelen Çifte Minareli Medrese, 13. yüzyılın sonlarına doğru Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat’ın kızı tarafından yaptırıldı. Medresenin özellikle taç kısmındaki bezemeler Selçuklu taş süslemesinin en etkileyici örneklerinden biri. Osmanlı padişahı 4. Murad’ın emriyle bir süre Tophane, daha sonra da kışla olarak kullanılan medrese, 1942-1967 yılları arasında Erzurum Müzesi, günümüzde ise hem müze hem de resim sergi salonu olarak kullanılıyor.
33. Ani Antik Kenti
UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan, Dünya Kenti, Medeniyetler Beşiği, Binbir Kilise ve 40 Kapılı Şehir olarak da adlandırılan Ani Antik Kenti, Kars’ta yer alıyor. Kurulduğu günden bu yana 23 medeniyete ev sahipliği yapan Ani, aynı zamanda Kafkaslardan Anadolu’ya ilk giriş kapısı oldu. Ani’de, bugüne kadar 40 kilise, şapel ve anıt mezar tespit edildi.
34. Akdamar Kilisesi
915 yılında Van’da inşa edilen Akdamar Kilisesi mimari açıdan Orta Çağ Ermeni sanatının en önemli eserlerinden biri olarak kabul ediliyor. Kilisenin dış cephesi Kutsal Kitap’tan alınma sahnelerle bezeli. Rivayetlere göre kilise, Kudüs’ten İran’a kaçırıldıktan sonra Van’a getirilen Hakiki Haç’ın bir parçasını korumak için yaptırıldı.
35. Kubbet-ül İslam, Ahlat
Kubbet-ül İslam (İslamiyetin Kubbeleri), olarak nitelendirilen üç şehirden biri olan Ahlat, Selçuklu Meydan Mezarlığı, eski Ahlat yerleşimi, neolitik çağdan kalan mağara evleri, kümbetleri, yeşil doğası ve Nemrut Krater Gölü ile dikkat çekiyor. Yapılışı M.Ö 8000 yılına kadar uzanan Kubbet-ül İslam mağara evleri ve doğasıyla Bitlis’in kültürel açıdan en zengin yapılarından biri.
36. Mor Gabriel Manastırı
Süryanilerin anayurdu olarak bilinen Mardin’in Midyat ilçesindeki manastır 397 yılında Mor Şmuel (Samuel) ve öğrencisi Mor Şemun (Simon) tarafından, bir Zerdüşt tapınağının kalıntıları üzerinde inşa edilmiş. Mor Gabriel Manastırı, dünyanın ayakta duran en eski Süryani Ortodoks manastırı olma özelliğine sahip. Manastır, 5. ve 6. yüzyıldan kalan eşsiz yapıları, Bizans dönemi mozaikleri, kubbeleri, kapılarıyla büyük bir tarihi önem taşıyor.
Story ayağınıza geldi!
Yazımızın öne çıkan bölümlerini sosyal medya hesaplarınızda paylaşmak için hazırladığımız görselleri indirebilirsiniz. Bunun için Android ve iOS işletim sistemli akıllı telefonlarınızla paylaşmak istediğiniz story’nin üzerine basılı tutun ve gelen menü aracılığıyla görseli akıllı telefonunuza kaydedin veya paylaşın.
