Heybetli ve büyüleyici Aspendos!
Listenin bir numarasında tabii ki antik tiyatro deyince ilk aklımıza gelen Aspendos yer alıyor. Kralların ve kızlarının efsaneleriyle adı anılan büyüleyici Aspendos Antik Kenti’nin içinde yer alan yarım daire biçiminde antik tiyatro, Roma İmparatorluğu döneminde mimar Zenon tarafından inşa edilmiş ve 15 bin kişilik bir kapasiteye sahip. Günümüze gelene kadar en iyi şekilde korunmuş antik tiyatrolardan biri olan Aspendos, Roma Tiyatrolarının günümüze ulaşabilen en eski ve sağlam örneği. Yarım daire şeklinde taş zeminli olarak inşa edilen tiyatroda kişi sayısının az olduğu zamanlarda sahnedeki en ufak sesin bile en üstteki basamaklardan duyulabildiği söyleniyor. Her yıl binlerce turistin ziyaret ettiği Aspendos konserler ve çeşitli etkinlikler için kullanılıyor.
Kutsal kentin kutsal sahnesi: Hierapolis
Denizli’de bulunan Hierapolis Antik Kenti’ndeki tiyatro sahnesi, Roma döneminden günümüze ulaşan en güzel eserlerden biri olarak görülüyor. Tam 50 oturma sırasına sahip 1800 yıllık Hierapolis Antik Tiyatrosu’nun yapımı M.S. 1. yüzyılın ikinci yarısında başlamış ve yaklaşık 150 yıl sürmüş. En büyük özelliklerin biri sahne arkasındaki duvarlarda yer alan mermer kabartmalar. Bu kabartmalarda eğlence sahnelerinden savaşlara, dini törenlerden sportif aktivitelere kadar sayısız mitolojik olay tasvir edilmiş. Ayrıca Türkiye’de sahne binası restore edilen ilk antik tiyatro ünvanına sahip olan Hierapolis Antik Tiyatrosu, yapılan bu restorasyon çalışmaları sonrası 12.000 kişilik kapasitesiyle kültürel ve sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapmaya devam ediyor.
Pergamon: Dimdik ayakta!
Pergamon Antik Tiyatrosu, dünyanın en dik oditoryumuna sahip. Ama tüm o basamakları çıktığınıza değiyor çünkü Athena Tapınağı’nın batısındaki yamaçta kurulmuş olan 10 bin kişilik tiyatro size muhteşem bir Bergama manzarası vadediyor. İlginç bir bilgi daha: Yapıldığı dönemdeki gösteriler için tiyatroda ahşap bir sahne kurulurmuş ve her gösteri sonunda toplanırmış. Tiyatronun bu bölümü günümüze kadar gelemediği için maalesef göremiyoruz ama yolunuz İzmir’e düşerse Pergamon Antik Tiyatrosu’nun en tepesine çıkın ve o muhteşem manzarayı uzun uzun seyredin.
Milet: Cilalı Taş Devri’ne bir ziyaret
Sıradaki antik tiyatromuz Aydın’da bulunan Miletos Antik Kenti içinde yer alıyor ve bu eski liman bölgesindeki ilk yerleşim kalıntıları Cilalı Taş Devri’ne kadar uzanıyor. 30 metre yüksekliğinde ve 19 bin kişilik kapasiteye sahip tiyatro, Yunan – Roma (Greco-Romen) mimarisinin tipik örneklerinden biri. Helenistik dönemde 5 bin 300 kişilik olan tiyatronun kapasitesi, Roma döneminde 19 bin kişiye çıkarılmış. Bugün tiyatronun üçüncü katı yerinde, Bizans ve Osmanlılar zamanında kullanılmış bir kalenin kalıntıları yükseliyor. Sahnenin halen ayakta kalmayı başarmış parçaları ve katlar arasındaki galeriler, tiyatro atmosferini yaşatmaya devam ediyor. Filozofların ve efsanelerin şehri Miletos’u ziyaret etmeden Türkiye’deki antik tiyatro turunuzu tamamlamış sayılmazsınız.
Antiphellos: Ve sahnede, alabildiğine deniz
Antiphellos, Antalya’nın Kaş ilçesinin Likya dönemindeki isimlerinden biri. Ziyaretçilerin genellikle gün batımında gitmeyi tercih ettiği bu tiyatroya Kaş’ın merkezinden çok kısa bir yürüyüşle ulaşıyorsunuz ve gözlerinize inanamıyorsunuz. Muhteşem bir deniz manzarasına bakan oturma yerleri var ama bir sahne yok. Çünkü esas sahne karşınızdaki gün batımı… “MÖ 4. yüzyılda insanlar burayı denizi izlemek için mi inşa etmişler” diye düşünmeden edemiyorsunuz.
Afrodisias: Tesadüf eseri…
Aydın’da bulunan antik tiyatronun hikayesi gerçekten çok ilginç. Ara Güler bölgede fotoğraf çekmeye gidiyor ve kaybolduğu sırada tesadüfen bu kentin kalıntılarına rastlıyor. Antik kentin kazı çalışmaları böylece başlıyor. 1960’lı yılların başında tiyatro kazıları başladığında tiyatronun üzerinde yer alan Geyre köyünün sakinleri Yeni Geyre köyünde yapılan yeni evlerine taşınıyorlar ve 1966 yılında kazıya başlanıyor. Kazılarda tiyatronun koruma altına alınmış kısmı ve çok sayıdaki heykel ve kabartmaların yanında birçok değerli sanat eseri bulunuyor. Böylece ortaya, güzellik ve aşk tanrıçası Afrodit’e adanan tapınaklar ve muhteşem tiyatrosuyla Afrodisias çıkıyor.
Dünyanın en büyüğü: Efes Antik Tiyatrosu
Tarih öncesinden kalan taşların arasında gezip eğlenceli pozlar verilen Efes Antik Kenti, dünyanın en büyük açık hava tiyatrosunun ev sahibi ve ülkemizin değerli bir kültür varlığı. Helenistik dönemde yaptırılan Efes Antik Tiyatrosu o dönemde gladyatör dövüşleri, şenlikler ve St. Paul’ün vaazları için kullanılıyordu. Bugün ise dünyanın en ünlü orkestraları bu tiyatronun eşsiz akustiğinde konserler veriyor. 24 bin kişilik kapasiteye sahip tiyatronun üç katlı sahne binası yıkılmış durumda fakat geriye kalan tüm bölümler bugüne kadar sağlam bir şekilde gelmeyi başarmış.
Tiyatronun simgesi olan, gülen ve ağlayan yüzlerin ortaya çıkma hikayesi de burada yaşanmış. Siyasi ve karşıt söylemlerini dile getiren oyuncular yüzlerini saklamak için bu maskeleri kullanmaya başlamışlar. Alkışlarla ve sayısız hikayeleriyle karşınızda dünyanın en büyük açık hava tiyatrosu!
İnce ince işlenmiş bir başyapıt: Priene
Aydın’da bulunan Priene Antik Kenti, dünyada eski şehir planlamacılığının en güzel örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Bundan 2500 sene önce ilk kez matematik hesapları uygulanarak inşa edilen tiyatrosu ise 5 bin kişi kapasiteye sahip, 50 sıralı bir yapı. Roma dönemine ait değişikliklere rağmen Helenistik gelenek korunarak yapılan tiyatronun hemen önünde tanrıça Athena’ya adanan heybetli bir tapınak bulunuyor. Dilek Dağı’nın yamaçlarına kurulmuş bu tarih öncesi sahne, yapıldığı dönemin örnekleri arasında günümüze kadar en sağlam şekilde korunabilmiş olanlardan biri. Ayrıca protokol bölümünde yer alan ve koltuktan çok tahtı andıran, tek parça kayadan oyulmuş yerlere oturup fotoğraf çektirmesi de çok eğlenceli.
Story ayağınıza geldi!
Yazımızın öne çıkan bölümlerini sosyal medya hesaplarınızda paylaşmak için hazırladığımız görselleri indirebilirsiniz. Bunun için Android ve iOS işletim sistemli akıllı telefonlarınızla paylaşmak istediğiniz story’nin üzerine basılı tutun ve gelen menü aracılığıyla görseli akıllı telefonunuza kaydedin veya paylaşın.
