Puglia hakkında bilinmesi gereken hap bilgiler
1. Puglia (okunuşu Pulya), Apulia adını da sıkça duyarsınız. Bu da bölgenin İngilizce adıdır.
Puglia; Piedmont’un arkasında ve Toskana’nın önünde, İtalya’nın en kalabalık sekizinci bölgesidir.
2. Puglia, İtalya’nın tarım deposudur. Özellikle yeşil altın olarak bilinen zeytinyağı üretimi ile ünlüdür. Buranın sadece zeytinyağına değil, uçsuz bucaksız zeytinliklerine de bayılacaksınız.
Bölge, her yıl yaklaşık 300.000 ton olan ülke zeytinyağının yaklaşık % 40’ını sağlıyor.
3. Geçmişte Puglia, “İtalya’nın ekmek sepeti” olarak biliniyordu. Bunun nedeni, bölgedeki büyük makarna ve ekmek üretimidir. Mussolini’nin Birinci Dünya Savaşı’nın ardından İtalya’daki hakimiyetine kadar özellikle bölgenin kalkınması için üretilen buğday, bölgedeki 43 makarna fabrikası ile bunu doğrular.
Altamura ekmeği dünyaca meşhurdur.
4. Puglia için İtalyanlar “Denizi seven Puglia’yı da sever” derler. Puglia, İtalya’nın en uzun kıyı şeridine sahip bölgesidir. Toplam 870 km’yi bulan kıyı şeridi; Akdeniz’in kolu olan Adriyatik Denizi ve İyonya Denizi ile paralıya da halk plajı isteyen herkesin isteğini karşılayabilecek kadar güzel ve kaliteli tesislerle doludur.
5. Puglia, İtalya’nın diğer bölgelerine göre göreceli daha ucuzdur, daha sakindir ve daha az turist geldiği için halkı turisti sever.
6. Trulli, bölgeye özgü mimarisiyle Harran’dan esinlenerek yapılan konik çatılı masalsı evlerdir. Bu taş evlerin inşası Orta Çağ’a kadar uzanır ve köylü çiftçilerin evi olarak kullanılmıştır. UNESCO dünya kültür mirası listesindedir. Bölgenin turizme açılan ilk yeri olan Alberobello, kendinizi masal kahramanı gibi hissetmenizi sağlayacaktır.
7. Sırtımı bir dağa ve ormana önümü denize verip tatil yapmak istiyorum diyorsanız Gargano bölgesi size tam göre diyebilirim. Tarihi güzelliği, bakirliği ve yeşil ile mavinin kucaklaşması eminim sizi kendine hayran bırakacak!
8. Gezmeyi seviyorum ama yurt dışında aç kalıyorum diyorsanız Puglia’da bu imkansız. Çünkü Puglia, yemekleriyle gurur duyar. Yerel ürünlerle yönetilen Puglia, birçok eşsiz İtalyan yemeğinin doğum yeridir. Bunlar arasında burrata peyniri, orriccihiette makarna, peynirsiz pizza olan foccacia ve İtalyan paella’sı olan tiella bulunur. El yapımı domates ve peynirli makarnaya kim yok diyebilir ki, nefis ve taze deniz ürünlerine ve dahasına.
9. Puglia, İtalya’nın en doğu noktasına ev sahipliği yapar. Bu, yükselen bir deniz feneri, Norman Katedrali ve güzel bir hayat ağacı mozaiği ile özel bir bölgedir.
10. Puglia, İtalya’nın arkeolojik açıdan en ilginç bölgelerinden biridir. Bölgede birçoğu Kutsal Roma İmparatorluğu tarafından yaptırılan çok sayıda kale vardır. Bizans döneminden kalma kiliseleri, Norman kaleleri, Barok şehir Lecce, Ortaçağ’dan kalma eski şehir merkezleri ile sizi kendine hayran bırakır.
11. Mağaraları, koyları, spa merkezleri sizleri adeta bölgeye davet eder. Büyük bölümü ova iken kuzeyinde Gargano ve Apennin dağları yer alır.
12. İstanbul’dan sadece 1 saat 30 dakika uçuş mesafesinde hem lüksün hem salaşın, kesinlikle kaliteli ve organik yemeğin, festivallerin, tarihin, denizin, tarımın tadına varacağınız eşsiz bir bölgedir.
13. Burada her ismin özel bir günü var. Geçmişte doğum gününden daha önemliyken günümüzde sadece arayıp mesajla günleri kutlanan isim günleri çok önemlidir ve ihtimamla kutlanır.
14. Her şehir, kasaba hatta köyde bulunan eski şehirler adeta Orta Çağ’dan günümüze gelmiş gibiler. Her birine hayran kalıp nerede fotoğraf çektireceğinizi şaşıracaksınız.
15. İtalyanlara göre sade, saf ve gerçek yani asıl İtalya; Puglia’dır.
16. Unesco dünya mirası listesine girmiş. Puglia’da UNESCO tarafından tanınmış 3 sit alanı bulunuyor. Bunlar:
1. Trulli denen özgün yerleşimlerin bulunduğu Alberobello,
2. Sant Angelo’da bulunan görkemli Lombard Tapınağı,
3. Esrarengiz del Monte Kalesi.
17. Puglia’da keşfedilecek çok yer var. Her kapalı kapının ardında bir cennet saklıdır.
Puglia’da geçim kaynakları ve yaşam
Puglia’da, başlıca gelir kaynağı tarımdır. Bölge, İtalya’nın tarım deposudur. Balıkçılığın da gelir kaynağı olarak hatırı sayılır. Puglia’da Petrokimya sanayisi, plastik madde yapımı ve gübre fabrikaları fazlasıyla mevcut.
Romalılar, Gotlar, Lombardlar, Bizanslılar ve Sicilya Krallığı tarafından zaman zaman istila edilip yönetilen bölge, 1860 yılında Birleşik İtalya’ya katılmıştır.
Pencerelerden birbirine çamaşır uzanan tarihi sokakları, güler yüzlü ve gürültülü insanları, kafelerde zaman geçiren gençleri, çiğ yenen deniz ürünleri, her köşede koşturarak oyun oynayan çocukları ile Akdeniz kültürünün canlılığını ve sıcaklığını her yönüyle yansıtan tarım ve balıkçılık bölgesidir.
Bir yerde hem tarım hem de balıkçılık varsa oradan gastronomi merkezi diye bahsetmek yanlış olmaz. Burada sokak lezzetlerinden şık restoranlara kadar çok fazla lezzet tattım ve bir kere bile önüme gelen yemeği beğenmediğim olmadı.
Aile ilişkileri konusunda da Akdeniz sıcaklığı her daim hissediliyor. Öyle 18 yaşına geldi diye genci evden göndermiyorlar. Evlenene kadar yanlarında kalıyor gençler. Aile büyüklerine saygılılar. Her pazar ailece bir araya gelip öğle yemeği yiyorlar. Ama ne yemek! Her öğünde düğün yemekleri gibi kocaman masalar uzatılıyor. Kuzenler, dayılar, halalar, büyükanne ve babalar, çocuklar hep beraber 13:00’den 17:00’ye kadar yiyip içip muhabbet ediyorlar hiç masadan kalkmadan.
Ayrıca Puglia peynirleri ile ünlüdür. Hatta burada peynir üretimi ulusal el sanatı olarak kabul edilir. İtalya’nın en leziz peynirleri mozzarella ve burratanın yapımını gösteren çiftliklere giderek bu muhteşem lezzetlerle daha yakından tanışabilirsiniz. Yerli halk ev yapımı peynirleri sever ve fabrikalarda üretilen ürünleri sahte olarak kabul eder. Tıpkı makarna ve zeytinyağı gibi. Bunu yazdım diye Puglia’da büyük mandıra aramayın zira bulamazsınız. Bazı çiftlikler, modern ve görünmeyen küçük mandıralardır. Şansınız yaver giderse bir tabela görüp peynir yapımını gözlemleyebilirsiniz.
Puglia’da zeytin her şey…
Her taraf zeytinlik olunca zeytinyağının da ünlü olması doğal diyor insan. Yerel zeytinlikler Avrupa’nın en eskileri olarak kabul edilirken Puglia’nın da simgesidir. Zeytin ağacı çok diye zeytini kahvaltıda bulmayı beklemeyin. Zeytin; yağ yapımında, bir kadeh bir içecekle aperatif olarak veya yemeklerin içine konarak tüketiliyor. Pizzada, salatada ya da sebze yemeklerinde alışığız ama İtalyanlar balık ve etle de tüketiyorlar. Hatta taze toplanmış acı zeytini, zeytinyağı ve domatesle ya kavuruyor ya da fırınlayarak yemekten önce aperatif olarak yemeye bayılıyorlar. Zeytin, hayat demek burada!
Puglia’nın üzüm, incir ve kırmızı biberi
Uçsuz bucaksız ovaları zeytinden sonra en çok üzüm bağları süsler. İtalya içinde üzüm hasadı yapan ilk bölge Puglia’dır. İçecek üretiminde de ülkenin şampiyonudur.
İncir de Puglia’nın da önemli meyvelerindendir. Ağustos geldiğinde ikiye kesilmiş incirler kurumaya bırakılır. Tıpki zeytin gibi incir de hem Puglia’nın simgesi hem dini açıdan kutsal hem de besleyici olması sebebiyle çok sevilir. Halk, yaş incir tüketmeyi de çok sever.
Zeytin, incir, üzüm hepsi bölgeyi anlatıyor ama Puglia’nın asıl simgesi küçük kırmızı biberdir. Her yerde kırmızı biber figürlerini görebilirsiniz. Bir demet biber mutfağa asılır. Biberin eve bereket getireceğine inanılır ve asılan biber yemeklere lezzet vermesi içinde kullanılır.
Puglialıların günlük yaşamı
Bir Puglialı için rüzgar çok önemlidir. Yazları denizi ve güneşi çok seviyorlar. Rüzgarın estiği yöne göre de Adriyatik’e mi yoksa İyonya’ya mı gideceklerine karar veriyorlar.
Her birinin arabasının arkasında deniz çantası, portatif sandalye ya da şezlong vardır. Ne zaman nerede denize girecekleri belli olmaz. Plajların ücretli olanları halk çok fazla tercih etmiyor. Onlar için bir nimet olan denize para vererek girmeyi sevmiyorlar. Arabasını yanaştırdığı her yer onlar için plaj. Kumsalı da tercih etmezler. Kumun kendilerini kirlettiğini düşünürler. Girintili çıkıntılı kayaların üzerine havlu serip çok rahat saatlerce güneşlenirler.
Puglialılar, yarına yatırım olsun düşüncesinde de değillerdir. Keyif almak için ve sadece bugünü düşünerek yaşarlar. Bunun da en güzel kanıtı siesta sanırım. Yaşamak için çalışırlar. Yetecek kadarı olsun bugün yeter diyorlar.
Kuzey İtalya gibi kalabalık olmadığından 2.5 yılda hiç hırsızlık yaşamadım ve görmedim. Birbirlerine saygılılar. Ama siz siz olun yine de Almanların dediği gibi “Güvenmek iyidir ama kontrol daha iyidir” sözünü hatırlayarak dikkatli olun.
Gençlerin büyük kısmı ise tarımla çok fazla ilgilenmek istemediği için çareyi eğitimde bulup kuzey İtalya’ya ya da başka bir Avrupa ülkesine veya Amerika’ya giderek okuyor.
Puglia ne zaman ve nasıl gezilir?
Puglia’yı trenle gezebilirsiniz ancak İtalyanca dışında çok yabancı dil bilmeyen halk ile tren saatlerinde ve ineceğiniz duraklar konusunda sıkıntı yaşayabilirsiniz. Bence zamanınızı efektif kullanmanız hatta küçük köyleri görüp denize girebilmeniz için ya organize bir tur ile gelmenizi ya da araba kiralayarak bölgeyi gönlünüzce gezmenizi tavsiye ederim.
Yazları 40 dereceye varan sıcaklarda halk, öğlen 13:00 ile 17:00 arasında siestaya yatar. Bu nedenle yaz yerine eylülden kasım ortasına, marttan haziran başına olan dönemi daha güzeldir. Hem sıcaktan bunalmadan gönlünüzce gezebilir hem de öğlen saatlerinde denize girebilirsiniz.
“Yakında çıkacak olan Puglia’da bir Ömür kitabından alıntıdır.”
