Sıfır noktası: 1933
Türk Hava Yolları tarihi 1933 yılına dayanıyor. Büyük Türkiye Cumhuriyeti’nin 10. yıldönümünde, takvimler 1933 yılını gösterdiğinde Avrupa’da askeri havacılığın yanı sıra sivil havacılıkta da epey yol kat edilmişti. Kıta Avrupası’nda pek çok önemli havayolu kurularak faaliyete geçmişken genç ve dinamik Türkiye Cumhuriyeti için bekleme zamanı değildi. Nitekim Amerika Birleşik Devletleri’nden King-Bird tipi iki uçak satın alındı, daha önce Almanya’dan alınan Junkers tipi iki küçük yolcu uçağı ile birlikte dört uçaklık ilk filomuz oluştu.
Ve 20 Mayıs 1933’te, Milli Savunma Bakanlığına bağlı Hava Yolları Devlet İşletmesi İdaresinin hizmete başlaması kararıyla birlikte Türk Hava Yolları resmen kurulmuştu.
Dört uçaklı ilk filomuz Türk Hava Postaları adı altında faaliyete başladı. İlk ticari havalimanını sorarsanız, Ankara’da bugün Güvercinlik olarak anılan alan kullanılıyordu. Terminal olarak ise birkaç çadır dışında pek bir şey yoktu. Bugün dünyanın en fazla ülkesine uçan havayolu olduğumuza bakmayın; şartların pek de kolay olmadığı o dönemde önümüzde pek çok zorluk, elimizde yalnız 5 uçak -sonradan bir tane daha eklendi- ve sayıları 30’dan az olsa da her biri ayrı ayrı çalışkan, yetenekli ve inançlı 30 kadar çalışanımız vardı. Seyrüsefer kolaylıkları gelişmemiş, kötü hava koşullarında hiç uçulamıyor, kimi zaman göreve giden bir uçak gittiği meydandan dönemeyip birkaç gün beklemek zorunda kalıyordu.
Fesa Evrensev’den Emel Arman’a: İlklerle dolu Türk Hava Yolları tarihi
İlk genel müdürümüz Fesa Evrensev’in hikâyesiyle başlayalım anlatmaya: 1 numaralı bröveye sahip Fesa Evrensev, Galatasaray Lisesi’nde öğrenimini tamamladıktan sonra soluğu Harp Okulu’nda almış bir askerdi. 1911’de orduda pilot olmak için başvurdu, yapılan sınavı birincilikle kazandı. 28 Haziran 1911’de tarihinde ilk pilot namzetlerine sorulan sorulardan bazıları şunlardı:
- Kuuvei suudiye neye derler?
- Teyyarelerde vesaiti tebridiye (soğutma) makamında ne istimal olunur?
Fesa Evrensev, sınavdaki başarısının üzerine Fransa’daki Blériot Okulu’na gönderildi. Okuldan 780 numaralı bröve ile mezun olduktan sonra yurda döndüğünde Türk Silahlı Kuvvetleri’nin ilk uçuş brövesi kendisine verilmişti. Emekli Binbaşı Mehmet Fesa Evrensev, 9 Nisan 1951 tarihinde aramızdan ayrıldı ve sonsuzluğa uğurlandı. Evrensev’in Türkiye semalarında ilk kez uçtuğu 26 Nisan 1912 tarihi vesilesiyle 26 Nisan, Dünya Pilotlar Günü olarak seçilmişti, bugün tüm dünyada kutlanmaya devam ediyor.
Bir diğer hikâye 1961’den… Kaptan pilotlarımız Zihni Barın ve Nurettin Gürün, Türk Hava Yolları tarihinde bir ilke imza atıyor ve Atlas Okyanusu’nu aşarak iki F-27 uçağını 30 saatte ABD’den İstanbul’a getiriyor.
Ve kadın pilotlarımız… Türkiye’nin ilk kadın pilotu Bedriye Tahir Gökmen hanımefendinin adını muhakkak duymuşsunuzdur; ancak Türkiye’de kadın pilotların ticari havayollarına katılması 1993 yılını buluyor. Bu anlamda Türk Hava Yolları’nın ilk kadın pilotu ve ilk kaptan pilotu, o tarihlerde göreve başlayan Emel Arman. Arman, bugün hala Türk Hava Yolları’nda görevine devam ediyor. ☺ O dönem Airbus 340 tipi uçaklarda 2. pilot koltuğunda oturan Emel Arman, 1997’de Atlas Okyanusu’nu aşarak, ABD’nin New York kentine gitti ve “okyanusu aşan ilk Türk kadın pilotu” oldu. Arman’ın ilkleri bu kadarla kalmadı…
Görece yakın bir tarihte, 29 Mart 2016’da Türk Hava Yolları’nın uzun menzilli bir uçuşunda bu defa ilk kez kokpitte iki kadın kaptan pilot vardı. Emel Arman ve Ferihan Işık, 10 saatte Chicago’dan İstanbul’a uçtular.
Dünyanın -neredeyse- her yerine
Türk Hava Yolları, bugün dünyanın en geniş uçuş ağına sahip havayolu firması. Türkiye’nin 50 şehrinde 52 havaalanına; dünyada 127 ülkede, 326 şehirde, toplam 331 havaalanına uçuyoruz. 2019’da 74.2 milyon yolcumuzla gökyüzünde buluştuk; onları leziz ikramlarımızla, mümkün olan en konforlu koltuklarımızda ve en iyi koşullarda ağırladık. Yine tebdil-i mekânda ferahlık arayan herkesi, her zaman bekleriz.
Keşfetmeye herkes en yakından başlasın diye: AnadoluJet
Reklam filmlerimizden birinde samimiyetle şöyle diyorduk: “Türkiye’de uçmadığımız tek bir yer kalsa, dünyada en çok noktaya uçmuşuz ne fayda!”. 2008’de tam da bu bakış açısıyla, Anadolu’yu kucaklamanın ve uçakla seyahati daha ulaşılabilir kılmanın bir yolunu aradık. Ankara merkezli AnadoluJet, “Uçmayan kalmasın” sloganıyla hayata geçtiği 2008’den bu yana Türkiye’nin dört bir yanına, ulaşılabilir fiyatlarla hizmet vermeyi sürdürüyor.
Rekorlar
2009’da aktör Kevin Costner’ın rol aldığı “Feel like a star” temalı reklam filmimiz tam 70 ülkede yayınlandı. 2010’da, hafızalara kazınan “Globally yours” sloganımız, Barcelona futbol takımı yıldızlarının rol aldığı reklam filmiyle lanse edildi, bu söz öbeği ve melodisi dönemin “en bulaşıcı jingle”ı seçildi.
2012’de “Legends on Board” temasıyla çekilen bir diğer reklamda Lionel Messi ve talihsiz bir kazada hayatını kaybeden efsane basketbolcu Kobe Bryant vardı. İkili arasındaki tatlı seyahat rekabeti, Youtube’un 2016 verilerine göre 110 milyon kez izlenmişti. Bu reklamın ardından çekilen “The Selfie Shootout”, 140 milyonu aşan izlenmeyle YouTube tarihinin en çok izlenen reklam videosu oldu.
Spora ve sporcuya daimî destek
Türk Hava Yolları olarak bugüne kadar hem Türkiye’de hem de dünyada pek çok başarılı sporcuya, takım ve organizasyona destek verdik, vermeye devam ediyoruz. 2010 yılından bu yana destekçisi olduğumuz Turkish Airlines EuroLeague’in isim sponsorluğuna 2025’e kadar devam edeceğiz. İsim sponsoru olduğumuz bir diğer organizasyon, Turkish Airlines Open. Her yıl dünyanın en iyi oyuncularını Belek’te buluşturan turnuvaya bugüne kadar pek çok büyük yıldız katıldı. Daha fazlasını merak ederseniz bu sayfa üzerinden inceleyebilirsiniz. Spora ve sporcuya verdiğimiz destek artarak devam edecek.
Bugüne dek uzun ve engebeli yollar kat ettik; yapacak daha çok işimiz, ulaşacak pek çok hedefimiz var. Cumhuriyetimizin 100. yılında 450 uçaklık filoyla 120 milyon yolcuyu göklere taşımayı umuyor, bunun için var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz!
Rakamlarla Türk Hava Yolları
1: Fesa Evrensev 1 numaralı bröveye sahip Türkiye’nin ilk pilotu ve ilk genel müdürümüzdü.
26: Fesa Evrensev’in Türkiye semalarında ilk uçuşunu gerçekleştirdiği 26 Nisan, bugün Dünya Pilotlar Günü olarak kutlanıyor.
1947: İlk yurt dışı uçuşumuzu 1947’de, İstanbul’dan Atina’ya gerçekleştirdik.
1953: Yeşilköy Havalimanı 1953’te tamamlanarak uluslararası hava trafiğine açıldı. 1985’te Atatürk Havalimanı adını alan ilklerin mekânı, yıllar içinde pek çok unutulmaz ana sahne oldu.
1955: Sıra dışı başarıların altında imzası yer alan “Türk Hava Yolları” adı, 1955’te ortaya çıktı ve ismimiz Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği IATA’nın üyeleri arasında yerini aldı.
9 bin metre: Yaban kazları pek çok canlının nefes dahi alamadığı 9000 metreye ulaşan irtifada kıtalararası uçuş yapabilirler. 1959’da dönemin THY Genel Müdürü Ulvi Yenal’ın girişimiyle düzenlenen logo yarışmasında, pek çok çalışma arasından sıyrılan Birleşmiş Milletler (BM) grafik ödüllü Mesut Manioğlu eseri birinciliği kazanır. Manioğlu’nun çizdiği logonun yaban kazlarından esinlendiği anlaşılır. Bu yenilikçi, orijinal ve oldukça anlamlı özellikler şirketin hedefleriyle bugün de bire bir örtüşüyor.
400 milyon: Özverili çalışmalarımızla 1972 yılında 200 milyon olan sermayemizi %100 oranında artırarak 400 milyon TL’ye ulaştırdık.
4437: 1973’te Avrupa’nın ilk McDonnell Douglas DC-10 uçağı filomuza katıldı ve 40 yıl önce 24 personel ile başlayan yolculuğumuza 4.437 kişilik bir aileyle devam ettik.
50: Hikâyemizin 50. yılı olan 1983’te Avrupa, Ortadoğu ve Uzakdoğu uçuşlarından sonra Amerika’ya da uçmaya başladık. Artık 4 kıtada 5 binden fazla çalışanla hizmet veren dünyaca ünlü bir markaydık.
1998: İnternet sitemizi 1998’de yolcularımızla buluşturduk.
211: Türk Hava Yolları’nda 2006’da yalnızca altı kadın pilot görev yaparken 2020 itibarıyla bu sayı 35 kat artarak 211’e çıktı. Bu rakamlarla birlikte dünyada en çok kadın pilotun görev yaptığı birkaç havayolundan biri olduk.
1: Kullanıcı dostu mobil uygulamamızla birlikte bilet alma süresini bir dakikadan daha kısa süreye indirdik.
7: Dünyanın en büyük uluslararası havayolu birliklerinden APEX, bu yıl Türk Hava Yolları’nı dünyanın yedi “World Class” şirketinden biri olarak tescil etti.
120: Yıllar geçtikçe büyüyen tutkumuz dünyanın en çok ülkesine uçan havayolu olmamızı sağladı. Bugün 373’den fazla uçağa sahip genç filomuzla, yeni evimiz İstanbul Havalimanı’ndan 120’nin üzerinde ülkeye uçuyoruz. Türk bayrağını dünyanın dört bir yanına gururla taşıyor, yolcularımıza daha büyük bir dünyanın kapılarını aralıyoruz.
Türk Hava Yolları tarihinden birkaç nostaljik fotoğraf
