Gürcistan seyahati için pratik bilgiler
Türkiye vatandaşları için Gürcistan gezisi gerçekten kolay ve pratik. Yeni kimlik kartıyla giriş yapılabiliyor, pasaport ya da vizeye ihtiyaç duyulmuyor. Sınır geçişi genellikle hızlı ilerliyor, fakat kimliğin güncel ve çipli olduğundan emin olmak gerekiyor.
Para birimi ve bütçe
Ülkenin para birimi Gürcistan Larisi. Tiflis’te sokak yemekleri veya küçük restoranlarda doyurucu bir öğün 15–25 Lari arasında değişiyor. Toplu taşıma biletleri 1–2 Lari, müze girişleri 5–10 Lari civarında seyrediyor.
Ulaşım
Gürcistan’da şehirler arası ulaşımda tren, otobüs ve paylaşımlı taksiler öne çıkıyor. Tiflis–Batum arası tren yolculuğu yaklaşık 5 saat sürüyor ve 2. sınıf bilet 35 Lari civarında. Şehir içi taksiler de hesaplı sayılıyor ancak taksimetre pek kullanılmıyor. Bu yüzden binmeden önce ücreti netleştirmek önemli. Tiflis ve Batum’da Bolt ile Yandex Go uygulamaları sayesinde güvenli ve sabit fiyatlı ulaşım sağlanabiliyor. Tiflis Havalimanı şehir merkezine 17 km uzaklıkta bulunuyor. 7/24 hizmet veren 337 numaralı otobüs, merkeze en ucuz ulaşım seçeneğini sunuyor.
Seyahatte işe yarayacak uygulamalar
Gürcistan’da seyahatinizi kolaylaştıracak birkaç uygulama öne çıkıyor. Yukarıda bahsettiğimiz gibi Bolt ve Yandex Go, güvenilir ve uygun fiyatlı şekilde taksi çağırmayı mümkün kılıyor. Google Maps, çevrimdışı haritalarıyla şehirde yön bulmayı oldukça pratik hâle getiriyor. Toplu taşıma kullanacaklar için Tbilisi Transport uygulaması otobüs ve metro saatlerini takip etmeyi sağlıyor. Ayrıca özellikle Tiflis ve Batum’da sık kullanılan Glovo ve Wolt, yemek siparişinde hızlı ve pratik çözümler sunuyor.
Gürcistan seyahati için ilk adımı uçak biletinizi alarak atabilirsiniz. Rotada Tiflis ve Batum öne çıkıyor ancak Borjomi’nin doğal güzellikleri ile Kutaisi’nin tarihî atmosferi de yolculuğa farklı bir renk katıyor. Hazırlıklarınızı tamamladıysanız artık keşfe çıkma zamanı.
1-2. Gün: Gürcistan’ın kalbi Tiflis’i keşfetmek
Tiflis, Gürcistan gezisine başlamak için en uygun nokta. Şehir adı Gürcüce’de “sıcak” anlamına gelen tbili sözcüğünden türemiş ve kuruluş hikâyesi sıcak kaynaklarla ilişkilendirilmiş. Rivayete göre Kral Vakhtang Gorgasali av sırasında bu kaynakları keşfetmiş ve burada yeni bir şehir kurulmuş. Bugün Abanotubani semti, kubbeli kükürt hamamlarıyla bu efsanenin izlerini hâlâ yaşatıyor. Eski Şehir, Tiflis’in ruhunu hissetmek için en çok tercih edilen yer. Taş sokaklar boyunca balkonlu geleneksel evler sıralanıyor, küçük kafeler ve renkli dükkânlar bu alanı âdeta bir açık hava müzesine dönüştürüyor. Anchiskhati Bazilikası, 6. yüzyıldan kalan yapısıyla kentin en eski kilisesi. Sioni Katedrali ise defalarca yıkılıp yeniden inşa edilmiş ve Gürcü halkının geçmişlerine bağlılığını göstermeye devam ediyor.
Şehre hâkim Narikala Kalesi, MS 4. yüzyıldan bu yana ayakta. Rike Park’tan teleferikle çıkıldığında Tiflis panoraması bütün ayrıntılarıyla görülebiliyor. Kalenin eteklerinde yer alan Botanik Bahçesi ise farklı bitki türleri ve yürüyüş yollarıyla şehrin en yeşil noktalarından biri. Kura Nehri kıyısından başlayıp Rustaveli Caddesi boyunca yüründüğünde Tiflis’in modern yüzüyle karşılaşılıyor. Parlamento binası, Gürcistan Ulusal Müzesi ve Opera Binası bu caddede yer alıyor. Gürcistan Ulusal Müzesi, arkeolojik buluntulardan Sovyet dönemine uzanan koleksiyonuyla dikkat çekiyor. Tiflis’in bağımsızlık sonrası dönemde kazandığı simgelerden biri Sameba Katedrali. 2004’te tamamlanan bu yapı, Kafkasya’nın en büyük katedrali olarak öne çıkıyor. Kura Nehri üzerindeki Barış Köprüsü ise cam ve çelikten tasarımıyla eski ve yeni bölgeyi birbirine bağlıyor. Bu iki yapı, kentin geçmişiyle bugünü arasında görsel bir bağ kuruyor. Şehir manzarasını görmek için en popüler rotalardan biri Mtatsminda Tepesi. 1905’te açılan füniküler hattı, ziyaretçileri birkaç dakikada tepeye ulaştırıyor. Buradan televizyon kulesi, lunapark ve seyir terasları görülebiliyor. Gün batımında tüm şehir ışıklarıyla bu noktadan izlenebiliyor.
Narikala Kalesi’nin hemen üst kısmında, Kartlis Deda yani Ana Gürcistan Heykeli yükseliyor. 20 metrelik heykel, bir elinde kılıç diğerinde şarap kadehi tutuyor. Bu sembolik figür, misafirlere dostlukla şarap ikram eden ama düşmanlara karşı savaşmaya hazır bir halkı temsil ediyor. Şehrin farklı noktalarından görülebilen bu heykel, Tiflis’in simgelerinden biri hâline gelmiş durumda. Şehrin biraz dışında, Tiflis Denizi yakınlarında yer alan “Chronicles of Georgia” anıtı, 20. yüzyılın sonlarında inşa edilmiş dev bir anıtsal kompleks. 30 metreyi aşan sütunlarda hem Gürcistan’ın kralları hem de Hristiyanlığın önemli figürleri tasvir edilmiş. Bronz kabartmalar, ülkenin tarihini ve dini geleneklerini dramatik bir şekilde gözler önüne seriyor. Anıtın bulunduğu tepe, aynı zamanda manzarasıyla da öne çıkıyor.
Kentin gastronomisi, ziyaretin en unutulmaz bölümlerinden birini oluşturuyor. Tiflis sokaklarında haçapuri ve hinkali en sık rastlanan yemekler. Bizim Karadeniz pidelerinin bir benzeri olan haçapuri, ortasına yumurta kırılarak servis edilen versiyonuyla özellikle öne çıkıyor. Bir çeşit büyük mantı diyebileceğimiz hinkali ise içindeki suyunu dökmeden yenmeye çalışıldığında lezzetli oluyor. Mtsvadi adı verilen şiş kebap, közde pişen etin en sade hâliyle sofraya geliyor. Lobio, kırmızı fasulyeyle yapılan geleneksel bir güveç yemeği ve genellikle mısır ekmeğiyle birlikte sunuluyor. Badrijani nigvzit, cevizli patlıcan dolmasıyla Gürcü mutfağının meze geleneğini yansıtıyor. Taze otlar ve baharatlarla hazırlanan pkhali çeşitleri de sofralarda sık görülüyor.
Şarap kültürü ise oldukça geniş bir konu. Gürcistan’ın 8000 yıllık şarapçılık geleneği, UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Miras listesine alınmış durumda. Qvevri adı verilen toprak küplerde üretilen şaraplar, kehribar rengiyle tanınıyor. Saperavi üzümüyle yapılan dolgun kırmızılar ve Tsinandali beyazları en bilinen çeşitler arasında yer alıyor. Şehirdeki mekânlarda bu türleri tatmak mümkünken, aynı zamanda Kindzmarauli, Mukuzani ve Rkatsiteli gibi daha az bilinen çeşitler de denenebiliyor.
Tiflis hakkında daha detaylı bir rehber için yazımızı okuyabilirsiniz. Tiflis’i gezip deneyimledikten sonra, artık Gürcistan’ın doğusundan batısına doğru yola çıkmaya hazırsınız. Sabah erken saatlerde bir sonraki durak olan Borjomi’ye hareket ederek Gürcistan’ın doğasıyla tanışma zamanı.
3. Gün: Borjomi: Şifalı sular ve doğaya kaçış
Üçüncü gün, şehir hayatından biraz uzaklaşıp Gürcistan’ın doğasıyla ünlü küçük bir kasabasına, Borjomi’ye yolculuk zamanı. Tiflis’ten Borjomi’ye direkt minibüsler yaklaşık 2,5-3 saatte varıyor. Borjomi, özellikle mineralli suları ve kaplıcalarıyla tanınan bir tatil beldesi. Burası 19. yüzyıldan beri bir spa merkezi olarak ün kazanmış, hatta Rus Çarı’nın ailesi dahi burada yazlık saray yaptırmış.
Borjomi’de gezilecek yerler listemizin başında Borjomi Merkez Parkı var. Park içinde yürüdükçe ulu ağaçlar ve temiz havayla ferahlayacaksınız. Yürüyüş yolları sizi Borjomi’nin doğal maden suyu çeşmelerine götürüyor. Parkın derinliklerinde bir kaplıca havuzu da bulunuyor, mayo getirdiyseniz sıcak mineralli havuza girip dinlenebilirsiniz. Parkın içindeki teleferik ile parkın üst noktasına çıkmanızı da öneririz. Bütün Borjomi vadisini kuşbakışı izleyebileceğiniz bir manzara noktası ve küçük bir dönme dolap sizi karşılıyor.
Doğaseverler için Borjomi’de bir diğer durak, Borjomi–Kharagauli Ulusal Parkı. Eğer yürüyüş yapmayı seviyorsanız, park merkezinden bilgi alarak kısa bir doğa yürüyüş rotasına girebilirsiniz. Özellikle 1-2 saatlik kolay parkurlar, gür ormanlar ve temiz dağ havası sunuyor. Öğle yemeği için Borjomi’de ne yenir derseniz, yöresel mantar yemekleri ve etli güveçleri ile meşhur restoranlar var. Küçük bir kasaba olduğundan birçok kafe ve restoran ana caddede toplanmış durumda.
Borjomi’de kaldığınız süre boyunca daha çok doğa ve dinlenme odaklı bir gün geçireceksiniz. Akşamüstü, dilerseniz bir sonraki durak olan Kutaisi’ye doğru yola çıkabilirsiniz. Borjomi’den Kutaisi’ye direkt otobüs yoksa, önce Khashuri kasabasına geçip oradan Kutaisi otobüsüne binebilirsiniz. Alternatif olarak, Borjomi’den trenle gidilebilirsiniz. Nostaljik Borjomi–Bakuriani treni, halk arasında “Kukushka” olarak biliniyor. 20. yüzyılın başında açılan bu hat, dağ manzaraları eşliğinde yavaş ilerleyen bir yolculuk sunuyor. Buradan aktarma yaparak Kutaisi’ye ulaşmak mümkün.
4. Gün: Kutaisi: Tarih, kültür ve mağaralar şehri
Dördüncü gün, sıra Gürcistan’ın batısındaki Kutaisi şehrinde. Kutaisi, ülkenin üçüncü büyük kenti ve eski parlamento merkezi. Kutaisi gezilecek yerler bakımından hem tarih hem doğa sunan bir durak. Burada bir tam gün geçirerek şehir içindeki tarihî yapıları gezebilir, isterseniz yakın çevredeki doğal güzelliklere kısa bir yolculuk yapabilirsiniz.
Kutaisi’de ilk durak, şehrin sembolü olan Bagrati Katedrali. 11. yüzyılda inşa edilen bu katedral, kentin tepelerinden birinde konumlanmış ve yeşil kubbesiyle hemen fark ediliyor. Bagrati, 17. yüzyılda yıkılmış ancak 2012’de restore edilerek yeniden ibadete açılmış. Bir diğer önemli durak, şehir merkezine yaklaşık 10 km mesafedeki Gelati Manastırı. 12. yüzyılda Kral Davit tarafından yaptırılan bu manastır kompleksi, Gürcü Ortodoks dünyasının en kıymetli hazinelerinden. UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Gelati, Orta Çağ akademisi ve dinî merkezi olarak da biliniyor. Manastırın içinde fresklerle süslü kiliseler ve Davit’in mezarı bulunuyor. Özellikle Meryem Ana Kilisesi duvarlarındaki canlı renkli fresklere hayran kalacaksınız. Kutaisi merkezden Gelati’ye taksiyle gidebilirsiniz veya uygun fiyatlı turlar mevcut.
Kutaisi şehir merkezinde gezmeyi de ihmal etmeyin. Kolheti Çeşmesi, merkezi bir meydanda yer alan ve altın post heykelleriyle süslü bir çeşme ve fotoğraf çekmek için güzel bir nokta. Hemen yakınında Kutaisi Pazarı bulunuyor. Burası yerellerin sebze, meyve, baharat hatta peynir sattığı otantik bir pazar yeri. Gürcistan’a özgü sulguni peyniri, churchkhela (cevizli sucuk) gibi lezzetleri burada bulabilirsiniz.
Kutaisi çevresi doğaseverler için de cazip noktalar barındırıyor. Şehir merkezine 20 km uzaklıktaki Prometheus Mağarası, ışıklandırılmış yürüyüş parkuru, sarkıt ve dikitleriyle dikkat çekiyor. Turla geldiyseniz en sonda yeraltı nehri üzerinde kısa bir tekne yolculuğu yapılabiliyor. Biraz daha uzak olan Okatse Kanyonu ise yüksek yürüyüş platformlarıyla etkileyici manzaralar sunuyor. Akşam olduğunda küçük tavernalarda yerel yemekleri tadabilir, canlı çalınan Gürcü müziklerini dinleyebilirsiniz. Ertesi sabah dilerseniz rotanıza devam edip Karadeniz kıyısına inebilir, yolunuzu Batum’a çevirebilirsiniz.
5. Gün: Gürcistan yolculuğunun son durağı: Batum
Gürcistan’daki son gün Batum’a ayrılabilir. Acara Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti olan şehir, Karadeniz kıyısında canlı bir liman kenti. Modern gökdelenleri, sahil şeridi ve tarihî dokusuyla dikkat çekiyor. Yaz aylarında Türkiye’den gelen ziyaretçilerin çokluğu sayesinde şehirde Türkçe konuşan birine rastlamak sıkça mümkün. Bu kozmopolit yapı, Batum’a farklı bir renk katıyor. Keşfe sahil boyunca uzanan Batum Bulvarı’ndan başlamak iyi bir tercih. 19. yüzyıldan bu yana şehrin simgesi olan bulvar, 7 kilometre boyunca palmiyeler, fıskiyeler ve sanat eserleriyle bezeli. Gün içinde yürüyüş yapmak ya da bisiklet kiralayıp deniz manzarası eşliğinde pedallamak mümkün. Yazın plaj kalabalık olsa da özellikle akşamları “Yeni Bulvar” bölümündeki müzikli su gösterileriyle keyifli bir atmosfere bürünüyor. Bulvar boyunca gezerken kentin en bilinen simgeleriyle karşılaşabilirsiniz. Alfabe Kulesi, Gürcü alfabesinin harflerini taşıyan DNA sarmalı tasarımıyla yükseliyor. Yakınında dönme dolap ve deniz feneri yer alıyor. Chacha Kulesi, İzmir Saat Kulesi’ne benzer yapısıyla dikkat çekiyor. Yine sahildeki Ali ve Nino heykeli, iki metal figürün birleşip ayrılmasıyla Batum’un en etkileyici anıtlarından biri olarak öne çıkıyor. Şehir merkezindeki Avrupa Meydanı, Batum’un kalbi sayılıyor. Ortasında altın postu tutan Medea Heykeli bulunuyor, çevresinde ise Avrupa mimarisini andıran binalar ve kafeler sıralanıyor. Birkaç adım ötede Piazza Meydanı, İtalyan tarzı yapıları ve mozaik zeminleriyle şehrin en şık noktalarından biri. Gün içinde kahve molası, akşamüstü ise canlı müzik dinlemek için uygun bir adres. Şehrin biraz dışında, Karadeniz kıyısındaki Batum Botanik Bahçesi, dünyanın farklı bölgelerinden bitki türlerini bir araya getiriyor. Kentin diğer durakları arasında Osmanlı döneminden kalma Orta Camii, arkeoloji müzesi ve teleferikle çıkılan Argo seyir noktası sayılabilir.
Batum’un mutfağı Karadeniz ile Gürcü geleneklerinin birleşimi. En ünlü lezzetlerden biri Acara usulü haçapuri. Yanında balık yemekleri ya da yerel mezeler tercih edilebilir. Şehirde Türk mutfağından izler görmek de mümkün, sokaklarda çiğköfte dükkanları bile karşınıza çıkabiliyor. Akşamları Batum farklı bir kimlik kazanıyor. Sahil boyunca mekânlar sabaha kadar açık, şehir merkezindeki kafeler ise daha sakin bir akşam geçirmek isteyenlere hitap ediyor. Yaz aylarında düzenlenen caz festivalleri de kente canlılık katıyor. Gürcistan’daki yolculuğunuzu Karadeniz kıyısında sonlandırırken, birkaç günde hem dağların hem şehirlerin hem de sahilin farklı yüzlerini görmüş olmanın tadını çıkarabilirsiniz.
5 günlük bu Gürcistan gezi rehberi, doğudan batıya ülkenin en önemli cazibe noktalarını bir araya getiriyor. Elbette, Gürcistan bu kadar değil, daha kuzeyde Kazbegi’nin dağ köylerini, Svaneti’nin buzul vadilerini veya doğuda Kakheti’nin üzüm bağlarını da görebilirsiniz. Gürcistan, kültürel değerleri ve misafirperver insanlarıyla kendinizi yabancı hissetmeyeceğiniz bir ülke. Geziniz boyunca Türkçe konuşabilen insanlara rastlayabilir, yemek kültüründe benzer tatlar yakalayabilirsiniz. Umarız bu bütçe dostu gezi rehberi sizin için faydalı ve ilham verici olabilir. Tiflis uçak bileti alarak bu maceranın ilk adımını atabilirsiniz. Bol bol fotoğraf çekmeyi, anın tadını çıkarmayı unutmayın.
