Bosna Hersek Boşnaklar, Hırvatlar ve Sırplar olmak üzere3 farklı etnik gruba ev sahipliği yapar, doğal olarak da ülkede 3 farklı dil konuşulur. Komşuları Sırbistan, Hırvatistan ve Karadağ’dır. Ayrıca 21km’lik kısa bir sahil şeridi ile de olsa Adriyatik Denizi’ne bağlantısı bulunur.
Bosna Hersek’te seyahat etmek kolaydır. Ülke yüzölçümü olarak küçük, şehirlerarası mesafeler birbirine yakın, hayat diğer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında ucuzdur. Ülkede özellikle Türk turistlere büyük değer verilir; inanılmaz hürmet ve izzet-i ikram gösterilir. Bosna Hersek kış aylarında kış turizmi, bahar ve yaz aylarında da güzel doğası, tarih ve kültür zenginliği ile ziyaretçilerini kendisine çeker.
Bosna Hersek Türk vatandaşlarından vize istememektedir, sadece geçerli bir pasaportunuzun olması yeterlidir. Türk Hava Yolları’nın başkent Saraybosna’ya her gün düzenli seferleri bulunur. İstanbul’dan Saraybosna’ya 1sa 50dk gibi kısa bir süre içinde ulaşabilirsiniz. Havaalanından 6km mesafedeki şehir merkezine gitmek de oldukça kolaydır; taksi veya tramvaya binebilirsiniz. Tramvay Avrupa’nın ilk tramvayıdır, deneyimlemek güzel olacaktır.
Bosna Hersek’te yemek açısından hiç sıkıntı çekmeyeceğinizi garanti edebilirim. Yemekleri Türk damak tadına çok yakındır. En meşhur yemekleri Cevapi’dir (Cevapcici de denir); bizim Tekirdağ köftemize benzer. Metal bir tabakta, yağlanmış pide arasında sunulur. Porsiyonlar büyük ve doyurucudur. Ayrıca Boşnak Böreği çok meşhurdur. Peynir, patates, ıspanak, kıyma gibi her çeşit içerikle yapılır; özellikle kahvaltı için idealdir. Her çeşit böreğe başka bir isim vermişlerdir ama Boşnaklar az çok Türkçe bildiği için siparişte sorun yaşamazsınız. Bosna Hersek’te oldukça makul fiyatlara karnınızı doyurabilirsiniz. Ayrıca Bey Çorbası da tadabileceğiniz lezzetlerdendir. Akşamüstleri kafelerde Boşnak Kahvesi içebilirsiniz; sunumu oldukça güzeldir, yanında lokum ve suyla bakır bir tepside ikram edilir. Bakır işlemeciliği Bosna’da zaten yaygın bir sanat türüdür.
Bosna Hersek’te öncelikle başkent Saraybosna’nın görülmesi gerekir. Saraybosna’daki binalarda hala kurşunların, hava toplarının izleri bulunmaktadır. İki tam gün bu güzel şehri keşfetmeniz için yeterli bir süre olacaktır. Hem Avrupa’nın kalbinde oluşu, hem de barındırdığı Osmanlı izleriyle Saraybosna ziyaretçilerin her zaman hoşnut kaldığı bir şehirdir.
Saraybosna’da gezilecek, görülecek birçok yer bulunur. Bunlardan bir tanesi Umut Tüneli’dir. 1992-1995 yılları arasındaki iç savaş döneminde Bosna Hersek’in dünyayla tek bağlantısı olan bu tünelin şu an 20 metrelik bir kısmı ziyarete açıktır. Onun dışında Latin Köprüsü de görülebilecek yerler arasındadır. Birinci Dünya Savaşı’nın çıkmasına sebep olan olay burada gerçekleşmiş, Avusturya-Macaristan Veliahdı Ferdinand ve eşi Sophia bu köprünün yanında öldürülmüştür. Köprünün hemen yanında bu olaya istinaden bir müze bulunmaktadır. Bosna Hersek’in ilk cumhurbaşkanı merhum Alija İzzetbegoviç’in mezarının da bulunduğu Şehitlik, Osmanlı döneminden kalma Başçarşı, Gazi Hüsrev Bey Camii, Sultan Camii ve Bedesten ziyaret edebileceğiniz yerlendendir. Ferhadiye Caddesi de kentin modern yüzünü yansıtır.
Bosna Hersek’te görülmesi gereken bir diğer şehir de Mostar’dır. UNESCO’nun koruma altına aldığı kentte Osmanlı etkisi hemen hissedilir. Mostar; tarihi evleri, camileri, konakları, yıkıldıktan sonra tekrar inşa edilen Mostar Köprüsü ile hafızalarda yer eder.
Neretva Nehri’nin zümrüt yeşili suları üzerine kurulan Mostar Köprüsü, Osmanlı döneminde, Mimar Sinan’ın öğrencisi Mimar Hayreddin tarafından yapılan, 21m yüksekliğinde bir köprüdür. Bosna Savaşı sırasında bir Hırvat topçusu tarafından yıkılmıştır; yıkılan köprünün yerine önce İngilizler tarafından geçici bir demir köprü inşa edilmiş, yıllar sonra da aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerin resmi makamları bir araya gelerek köprüsünün aslına uygun şekilde yeniden yapılması için destek vermiştir. Macar dalgıçlar yıkılan köprünün taşlarını sular altından çıkarmış, ancak taşlar yıprandığı için yeniden kullanılamamıştır. Köprünün taşlarını temin etmek için taş ocağı tekrar açılmıştır. Aslına uygun olarak yeniden inşa edilen köprü 2003 yılında açılmış ve 2005 yılında da UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınmıştır. Köprünün üstünde 99 tane taş yükselti vardır. Bunların Allah’ın 99 ismine işaret ettiği söylenir.
Eski zamanlarda nişanlı erkekler, nişanlılarına cesaretlerini göstermek için Mostar Köprüsü’nden atlarlarmış. Bugün bu gelenek turistik bir gösteriye dönüşmüş durumdadır; 25 Euro verirseniz bu gösteriyi izleyebilirsiniz. Köprünün üzerinde yürümek çok zor olduğundan, kaymamak için mutlaka uygun bir ayakkabı giyerek gitmenizi öneririm.
Saraybosna-Mostar arasında gün içinde birçok otobüs seferi düzenlenir; otobüsle 2.5 saatte, araç kiralarsanız daha kısa sürede Saraybosna’dan Mostar’a geçebilirsiniz.
Yolunuz üstünde kalacak Konjic de görülmesi gereken yerlerdendir. Neretva Nehri üzerinde kurulan bu şirin kasaba, Osmanlı eseri olan Konjic Köprüsü ve doğal güzelliği ile dikkat çeker. Yetkili mercilerden izin alabilirseniz kimyasal silahlardan korunmak amacıyla Tito’nun yaptırdığı sığınağı ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca Alman Nazi orduları ile Yugoslavya’nın eski lideri Tito’nun partizan birlikleri arasında çıkan savaşın izleri de hala burada görülmektedir. Demiryolu havaya uçurulmuş haliyle hala korunmakta ve ziyaretçilerini beklemektedir.
Bosna’da görülebilecek bir başka yer Travnik’tir. Osmanlı’ya 70 kadar vezir verdiği için “Vezirler Şehri” olarak anılır. Kahvesi ve çağlayanlarıyla görülmeyi hak eden bir yerdir.
Görülebilecek bir başka yer de Ahmiç Köyü ve Srebrenica’dır. Buralar savaş dönemi çok ciddi kayıpların verildiği yerlerdir. Özellikle katliamın yıl dönümünde gidilirse dünyanın her yerinden gelen vekiller, bürokratlar ile merasimler izlenebilir.
Bosna Hersek’te deniz tatili yapmak isterseniz tek seçeneğiniz Neum bölgesidir. Neum’a gidebilmek için Hırvatistan’a giriş çıkış yapmanız gerekir, çünkü Neum’la Bosna Hersek arasında Hırvatistan toprakları bulunur. Hırvatistan’a göre fiyatlar daha makuldür.
